80726 skanuj0275 (4)

. = (0,1 -f-0,3) w. Jeżeli po ustaleniu rzeczywistej odległości osi wartość luzu .wierzchołkowego okaże się mniejsza od 0,1 m, wówczas należy ściąć (skrócić) głowy zębów o wartość K; gdy luz ten jest większy od 0,1 m — ścinanie głów zębów może być zbędne.

Przy obliczaniu wymiarów kół, w których będą ścięte głowy zębów, stosuje się wzory:

(11.37)

(11.38)

d_a = m(z + 2) + 2X— 2K = m(z + 2 + 2x—2k)    •

h_a = m + X— K — m (1 + x—k)

Wartość d_f i h_f oblicza się wg wzorów 11.26 i 11.28

Przekładnie, w których przesunięcie zarysu stosuje się tylko w jednym kole, oblicza się w taki sam sposób, wprowadzając do odpowiednich wzorów wartości: x₂ = 0 lub X₂ = 0.

W bardzo dokładnych obliczeniach przekładni z przesunięciem zarysu ustala się także wymiary zębów wynikające ze zmiany ich kształtów. Ponadto w wyniku przesunięcia zarysu zmieniają się średnice kół tocznych (o wartość ±2X), a zatem zmienia się położenie głównego punktu przyporu C oraz wartość kąta przyporu. W podręczniku zagadnienia te nie będą omawiane.

Z podanych wiadomości związanych z przesunięciem zarysu zębów wynika, że jego stosowanie jest konieczne dla uzyskania (w kołach o małej liczbie zębów) niepodciętych zarysów zębów oraz w celu uzyskania innej odległości osi niż wynika to z obliczeń opartych na wzorze a =-0,5 m(zi+z₂).

Przesunięcie zarysu jest również stosowane w innych celach, określonych ogólnie jako względy technologiczno-konstrukcyjne. Należą do nich: zwiększenie grubości zęba u podstawy i polepszenie wytrzymałości, lepsze warunki pracy toczenia, zmniejszenie poślizgów międzyzębnych itp. zalety. Ponieważ przesunięcie zarysu znacznie polepsza warunki pracy uzębienia, dlatego jest coraz częściej stosowane. Należy również podkreślić, że stosowanie przesunięcia zarysu nie pociąga za sobą zmian w procesie technologicznym wykonywania uzębień i nie zwiększa kosztów wykonania kół zębatych, zwłaszcza przy nacinaniu zębów metodami obwiedniowymi.

PRZYKŁAD 11.4. Obliczyć wymiary kół przekładni, mając dane:

z i =9, zz = 35, m = 6 mm.

Rozwiązanie

W zębniku należy zastosować przesunięcie zarysu w celu uniknięcia podcięcia, gdyż zi < z'.

Sprawdzamy warunek 11.29 Zi + z₂ = 9 + 35 = 44 > 2z_g

Warunek jest spełniony, zatem zastosujemy przesunięcie typu X—X (w treści przykładu nie określono dodatkowych wymagań konstrukcyjnych, dlatego wybieramy przesunięcia zarysów nie wymagające zmiany odległości osi kół).

275