u różnych dzieci, zwykle między 5. a 7. rokiem życia. Długość i dowolność skupienia uwagi jest bardzo ważna i ma swoje odzwierciedlenie w postępach w nauce.
Z uwagą dowolną wiąże się spostrzeganie dowolne, które na początku ma związek z praktycznym działaniem dziecka, jednak z czasem staje się czynnością badawczą, służącą temu, aby można było lepiej poznać (spostrzegać) przedmioty i zjawiska.
Takie kontrolowane, ukierunkowane spostrzeganie łączy się z obserwacją. Sądzę, że w młodszym wieku szkolnym, obserwacja jest szczególnie ważna i często wykorzystywana w trakcie nauki szkolnej, ponieważ dzięki niej dziecko przyswaja sobie wiele dziedzin życia codziennego. Często to, co spostrzegają, zaobserwują dzieci w młodszym wieku szkolny, przelewają na papier, gdyż na ogół bardzo żywo interesują się działaniem plastycznym.
W okresie szkoły podstawowej, a w szczególności w klasach początkowych dziecko ma w pełni rozwinąć skłonność do przyglądania się i obserwowania różnych zjawisk i rzeczy oraz nauczyć się nabywania nowych wiadomości drogą spostrzeżeniową. Od dziecka w wieku szkolnym wymaga się już bardzo wiele (nauka czytania, pisania), więc spostrzeganie i jego ciągłe rozwijanie jest szczególnie ważne i potrzebne. To właśnie odpowiedni poziom rozwoju percepcji wzrokowej umożliwia dziecku zdobycie umiejętności czytania i pisania.
Charakterystyczne cechy zaburzeń percepcji wzrokowej
Objawy zaburzeń spostrzegania wzrokowego występują już u dzieci w wieku przedszkolnym. Bardzo szczegółowo omawia je H. Nartow-ska23, M. Bogdanowicz24 i H. Spionek25.
23 H. Nartowska, Róinice indywidualne czy zaburzenia rozwoju dziecka przedszkolnego, WSiP, Warszawa 1986; tenże, Opóinienia i dysharmonie dziecka, WSiP, Warszawa 1980.
24 M. Bogdanowicz, Psychologia kliniczna dziecka w wieku przedszkolnym, WSiP, Warszawa 1991.
23 H. Spionek, Zaburzenia..., op. cit.
55