0000011(4)

pomiędzy 20 a 50 rokiem życia, nieraz u dzieci. Przez ucisk wywarty na komórki wydzielnicze, kwasochłonnc i zasadochłonne występują zaburzenia endokrynne w postaci niedoczynności przysadki (hyf)opituitarismus), a mianowicie — w wieku młodym zwyrodnienie tłuszczowo-płciowe z karłowatością, w wieku dojrzałym — osłabienie czynności płciowych. Gru-czolaki barwikoporne mają skłonność do znacznego rozrastania się; dochodząc więc do dużych rozmiarów, wywołują destrukcję siodła, przebijają się poprzez przeponę siodła i rosną w górę, uciskając skrzyżowanie nerwów wzrokowych oraz dno III komory. Stąd powstają objawy ze strony nerwów' wzrokowych w postaci zaniku pierwotnego z niedowidzeniem połowiczym dwuskroniowym, do którego z kolei w razie dalszego wzrostu guza i ucisku na pasmo wzrokowe dołącza się niedowidzenie jedno-imienne, przemieszczenie zaś wodociągu Sylwiusza i ucisk na niego pociągają za sobą powstanie wodogłowia z objawami wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego i tarczą zastoinową. Ucisk wywierany na ośrodki wegetacyjne w podwzgórzu wywołuje również szereg zaburzeń o typie endokrynnych, a wkraczanie nowotworu do środkowej jamy czaszkowej i przemieszczenie piata skroniowego wraz z uciskiem na zakręt hipo-kampa jest powodem wystąpienia tzw. napadów hakowych z halucynacjami smakowymi i węchowymi.

Rentgcnograficznic stwierdza się poszerzenie znaczne, siodła tureckiego, ścieńczenie grzbietu siodła i wyrostków klinowych w pierwszych okresach oraz całkowite zniszczenie ich dna w późniejszych okresach. Niekiedy istnieją złogi wapnia. Różnicować wówczas należy z guzem przewodu kieszonki Rathkego (ćraniopharyngioma), w którym złogi wapienne są bardziej obfite. Pomocna w rozpoznaniu może też być. enccfalografia. Arteriografii zwykle nie wykonywa się w guzach przysadki ze względu na typowy obraz kliniczny i rentgenologiczny, niekiedy jednakże może ona być pomocna w określeniu wielkości guza oraz jego stosunku do siodła tureckiego. Przypadki pierwotnego gruczolakoraka przysadki są rzadkie.

Nowotwory

szyszynki

Nowotwory szyszynki. Szyszynka może być punktem wyjścia rozmaitych nowotworów, jak: szyszyniak (pinealoma), glejak lub nerwiak zwojowy (ganglioneuroma), gruczolakorak (adenocarcinoma), potwor-niak (terałoma), torbiel skórzasta (cysta dermoidalis). Nowotwory szyszynki utkane głównie z wybujałych komórek, tzw. pinealocytów, określane są jako szyszyniaki (pinealoma). Szyszyniaki płodowe (pinealoblasło-ma) mają charakter złośliwy i budową swą przypominają zupełnie rdze-niaki (medulloblasłoma). W razie zwyrodnienia złośliwego mogą dawać przerzuty do płuc.

l'riealoma

Szyszyniaki są to guzy małe, twarde, ostro odgraniczone, rosnące powoli. Usadawiają się powyżej blaszki czworaczej, pomiędzy piatem spoidła wielkiego mózgu (splenium corporis caltosi) a śród mozgo wiem: rozrastając się wywierają ucisk na ciałka czworacze, śródmózgowie,

412