3784494837

2)    wiek produkcyjny - pomiędzy 18. a 64. rokiem życia dla mężczyzn i 18. a 59. rokiem życia dla kobiet;

3)    oraz wiek poprodukcyjny - powyżej 65. roku życia dla mężczyzn i powyżej 59. roku życia dla kobiet.

Wraz z rozwojem i poprawą warunków ludzkiego życia następuje wzrost jego długości. Robert Vogel¹⁶, laureat nagrody Nobla, wskazuje na historyczne przesłanki dotyczące prognozowania długości życia oraz stanu zdrowia ludzi na przykładach wybranych populacji mieszkańców Ameryki (Stany Zjednoczone), Europy (Wielka Brytania, Francja) oraz Azji (Japonia, Indie, Chiny). Podłoże dla jego prognozy w tym względzie stanowi analiza osiągania dojrzałości i trwania długości życia w zależności od stopnia zaspakajania zapotrzebowania kalorycznego człowieka na przestrzeni pokoleń od okresu rewolucji przemysłowej w roku 1750 do roku 2000.

Populacja osób starszych gwałtownie wzrasta. Jak wskazują prognozy demograficzne osoby w wieku 65 lat oraz starsze będą w roku 2050 stanowić w znacznej większości krajów świata ponad 20% ich ludności w stosunku do danych na ten temat z roku 2000. Według tych danych osoby starsze stanowiły w roku 2000, z wyłączeniem krajów Europy, poniżej 10% ludności poszczególnych państw¹⁷. Zgodnie z danymi Amerykańskiego Biura ds. Spisu Ludności (USBOC), prognozuje się, że w stosunku do obecnych 11% Amerykanów w wieku powyżej 65. roku życia w roku 2030 będzie to już 19% osób starszych w tym wieku, natomiast według prognoz kanadyjskich liczba mieszkańców tego kraju powyżej 65. roku życia wzrośnie z 1/8 populacji mieszkańców za rok 2001 do 1/5 w roku 2026¹⁸. Ponadto niemożność wykonania jednej lub większej liczby czynności dnia codziennego (ADL)¹⁹ dotyczy 11,8% populacji Amerykanów w wieku 55-64 lata i aż ponad 50% populacji w wieku powyżej 85. roku życia. Biorąc pod uwagę powyższe dane, można zatem mówić o globalizacji procesu starzenia się²⁰ , ale w konsekwencji warto zdawać sobie sprawę z ujawniających się równocześnie różnic w podejściu do

¹⁶    W. Makula, op. cit.

¹⁷    U. Lehr, op. cit.

¹⁸    S. Hoffman, The spheres of physical activity experience, [w:] Introduction to kinesiology, pod red. S. Hoffmana, Humań Kinetics, Champaign 2005, s. 35-75.

¹⁹    Jak podaje Th. Getzen (Ekonomika zdrowia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000) w Stanach Zjednoczonych ten sposób pomiant (ADL: Activitics of Daily Lhing ocenia liczbę i zakres wykonywania codziennych czynności. przy któtych pacjent wymaga pomocy) służy diagnozie w zakresie stopnia niesprawności, jest również wykorzystywany w szacowaniu kosztów opieki medycznej (opiekurczo-rewal idacyj nej) w taki sposób, że stosunek między liczbą ADL a ponoszonymi kosztami opieki wyznacza określenie stawek ..uwzględniających różne wykorzy stanie środków przy zapewnieniu opieki dla różnych pod względem niesprawności osób (skrót RUGS od: resource utilization groups)'. Getzen zamieszcza w swojej pracy fonnularz (opracowany na podstawie propozycji Katza i innych autorów), pozwalający oszacować liczbę codziennych czy nności (ADL), przy' któiych pacjent wymaga opieki. Zostały w nim wymienione codzienne czynności ży ciowe człowieka, takie jak kipiele, ubieranie się, załatwianie potrzeb fizjologicznych, sposób poruszania się. samokontrola oraz odżywianie. Każda z wymienionych czy nności podlega ocenie pod kątem niezbędnego ewentualnego wsparcia dla pacjenta ujętej w 3 zasadnicze kategorie: (1) w pełni samodzielne wykonanie określonej czynności przez pacjenta (2) pacjent wymaga wsparcia w określonym (jasno opisanym), ale stosunkowo niewielkim zakresie: (3) pacjent wymaga wsparcia w wielu kluczowych dla danej czynności działaniach (jasno określonych), lub wymaga pełnego wsparcia osób trzecich W przypadku osób niepclirosprawnych w Polsce kryteria przyznawania świadczeń na ich opiekę określa w oparciu o liczbę punktów w skali Barthel. W samej skali bierze się pod uwagę 10 czy nności związywanych ze spożywaniem posiłków, transferem, higieną osobistą korzy staniem z toalety, myciem się. poroszaniem się. pokonywaniem schodów', ubieraniem się. kontrolą potrzeb fizjologicznych, ocenianych następująco: 0 punktów = pacjent nie jest w stanie samodzielnie wykonać określonej czynności; 5 punktów = pacjent wykonuje czynność z pomocą; 10 punktów = pacjent jest samodzielny'.

²⁰    Demographic Change: Challenges and Opportunities for Business, Politics and Society. Documentation, World Ageing and Generations Congress St. Gallen, 2006.

9