w wieku produkcyjnym (w Polsce jest to wiek 16-60 lat dla kobiet i 16-65 lat dla mężczyzn), zdolnych i gotowych do pracy na warunkach typowych dla danej gospodarki.
Eksport jest to wartość dóbr i usług "wyprodukowanych w kraju i zakupionych przez zagranicę. Import to wartość dóbr i usług zakupionych przez kraj z zagranicy. Różnica wpływów z eksportu i wydatków na import to saldo handlu zagranicznego (eksport netto).
Polityka makroekonomiczna jest prowadzona przez organy państwa (rząd i bank centralny) i ma na celu utrzymanie gospodarki na ścieżce stabilnego wzrostu gospodarczego. Państwo ma do dyspozycji wiele instrumentów, za pomocą których realizuje swoją politykę, w tym: wydatki budżetowe, podatki, podstawowe stopy procentowe banku centralnego.
Makroekonomia do analizy wykorzystuje modele ekonomiczne. Są one uproszczeniem rzeczywistości, dzięki któremu można zidentyfikować czynniki istotne dla badanego zjawiska i analizować je w sposób Usystematyzowany.
We współczesnej makroekonomii funkcjonują dwa nurty, które odwołują się do różnych modeli. Historycznie pierwszym, kontynuującym myśl Adama Smitha i Davida Ricardo, jest nurt neoklasyczny. Drugi to nurt keynesowski, którego prekursorem w latach 30. XX w. był brytyjski ekonomista John Maynard Keynes.
Modele ekonomiczne stosowane przez ekonomistów z nurtu neoklasycznego i keynesowskiego opierają się na innych założeniach co do podmiotu gospodarującego i funkcjonowania mechanizmu rynkowego. Dlatego też na ich podstawie formułowane są różne wnioski o równowadze makroekonomicznej, charakterze bezrobocia, roli państwa w gospodarce. Porównanie dwóch / współczesnych ‘ nurtów teorii makroekonomii
przedstawione zostało w tabeli 1.1.
Tabela 1.1. Charakterystyka współczesnych nurtów makroekonomii
Kryteria |
Nurt neoklasyczny |
Nurt keynesowski |
Podmiot gospodarujący |
racjonalność ograniczona —niedoskonała wiedza; oczekiwania racjonalne |
racjonalność ograniczona - część podmiotów nie maksymalizuje swoich działań, niedoskonała wiedza; oczekiwania racjonalne |
Mechanizm rynkowy |
efektywny |
nieefektywny |
Ceny i płace |
elastyczne |
[sztywność płac i/luh cen |
W ekonomii - jak w każdej nauce społecznej - wyróżnia się sądy pozytywne i normatywne. Sądy pozytywne to takie, które w sposób obiektywny wyjaśniają funkcjonowanie gospodarki, odwołując się do faktów i wykorzystując metody naukowe. W przypadku sądów normatywnych badacz formułuje swoje opinie i rekomendacje gospodarcze, które oparte są na subiektywnej ocenie zjawisk ekonomicznych.
Równowaga makroekonomiczna (ogólna) |
równowaga przy naturalnej stopie bezrobocia (NRU) |
równowaga przy bezrobociu przymusowym i NAIRU (stopa bezrobocia niezwiększajaca inflacji) |
Źródła niestabilności gospodarki |
wstrząsy podażowe (głównie technologiczne), interwencja państwa |
wstrząsy popytowe i podażowe |
Bezrobocie |
dobrowolne (NRU) |
dobrowolne (NAIRU) i przymusowe |
Interwencja państwa w gospodarkę |
ograniczona |
przeważnie nieskuteczna |
Metody analizy |
ilościowe |
ilościowe |
Przedstawiciele |
kontynuatorzy myśli A. Smitha. D. Ricardo: J. S. Mili. W.S. Jevons, L. Walras. A. Marshall, K. Menger |
J.M. Keynes |
Szkoły w XX wieku |
monetaryzm. nowa ekonomia klasyczna, szkoła realnego cyklu koniunkturalnego |
keynesizm, synteza neoklasyczna, nowy keynesizm |
Źródło: opracowanie własne.
1.2. Ćwiczenia
Zadanie 1. Poniższe zestawienie zawiera 14 pojęć oraz 23 definicje. Połącz pojęcia z właściwymi im definicjami. Rozwiązanie składa się na imię i nazwisko wybitnego ekonomisty, laureata Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii, propagującego ideę liberalizmu ekonomicznego.
i | |
2. | |
3. |
Adam Smith John Maynard Keynes ceteris paribus
9