81650 skanuj0058

108    4. Modelowanie i pomiar.

pod uwagę współczesne uwarunkowania podejmowania decyzji poUtytzn, ir/eba stwierdzić, że ich postawa rozmija się z zapotrzebowaniem. Są pow do sformułowania tezy, źc zapotrzebowanie na miary potęgi w celu analizo ma stosunków międzynarodowych w kategoriach stosunków sił i formułow nia na tej podstawie propozycji do decyli nie tylko utrzymuje się. ale nai wzrosło w- tzw. erze posiindustnalnej czy też informacyjnej*⁴. Poza tym. .jedli zrozumiemy, jaki jest rzeczywisty układ sił w $w i ecie. będzie to już spore osi gnięcic. gdyż unikniemy w- len sposób konieczności podejmowania bezcelowych działań"*⁹.

Z punktu widzenia bezpośredniego zastosowania i uzyskiwanych wyników, modele można podzielić na dwie zasadnicze grupy: modele ideowe (pojęćkn heurystyczne) oraz modele operacyjne. Modele ideowe przedstawiają jcdyill# w bardziej zdyscyplinowany metodycznie sposób liczbę i rodzaj potr/ebnyd zmiennych objaśniających, ale nic nadają się do konkretnych pomiarów z braku możliwości sformułowania rodzaju powiązań (funkcji), bądź z braku dostępnych danych lub zasadniczej niemierzalności proponowanych zmiennych. Niektóra modele ideowe można będzie u przyszłości zopcracjonalizownć (czyli przystęp sować do badań empirycznych, przede wszystkim do pomiarów) wskutek postój pu naukowego, niektóre są „z założenia" ideow e Modele operacyjne lo modele nadające się do badań empiry cznych czy też do bezpośrednich pomiarów. Oznacza to, że potrzebne dane są dostępne i istnieje funkcja ich przekształcenia. Dana mogą mieć charakter danych statystycznych (surowych lub przetworzonych) albo danych opartych na ocenach ekspertów.

Modele operacyjne to modele nadające się do bezpośrednich pomiarów z. cji istnienia funkcji i dostępności danych dla potrzebnych zmienny ch objaśniał? jących. Dane te mogą mieć charakter danych statystycznych (tzw. surowycłyl bądź w różnym stopniu przetworzonych) lub danych opartych na ocenach ekspertów.

Gdybyśmy modele podzielili im <Iw h; w icłkie grupy    na modele realne (fl>

zycziic) i idealne (abstrakcyjne), lo omówione poniżej należałoby zaliczyć do modeli idealnych (abstrakcyjnych). Przyjmują one postać konstrukcji matematycznych. graficznych, słownych itp.

Litera tu id zalecana

sulek M ŹUuJuMt- i funiuii ptfięgt /AKiwit jtłuiht (A^ot»i«£i mu tnjtsłrnmyjne potrzeby decydentów, (w:) Stosunki międĘyntirudowe w XXI wieku. Księga

Jubileuszowa / okazji XXX-lecia Instytutu Stosunków Międzynarodowych UW. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006, s. 28I-30K.

Sulek M„ Metody i techniki badań stosunków międzynarodowych, ASPRA-JK. Warszawa 2004, rozdz V, VI, VII.

kulek M., Parametr> potęgi (sifyjpaństna stałe czy zmienne?, (w:) M. Sułek, J. SymonkJes (red.). Państwo u teorii i praktyce stosunków międzynarodo' wych. Wydawnictwo UW. Warszawa 2009, s. 65-87.

Sułek M.. Podstawy potęgonomii ipotęgometrll. WSEiA, Kielce 2001, rozd/. II.