4.2. Turystyka geologiczna (geoturystyka) 97
w pierwszym zdaniu jest w następnym zdaniu - w miejscu mówiącym o „wiedzy geologicznej” - ujmowany jako atrybut „turystyki kwalifikowanej”), to jednak oddaje istotę geoturystyki, czy też turystyki geologicznej. Słuszne jest także traktowanie przez cytowanych autorów geoturystyki jako rodzaju aktywności turystycznej ściśle związanej z ochroną przyrody nieożywionej.
Dosyć ciekawy pogląd odnośnie do zakresu terminu pojęcia „geoturystyka” reprezentują - powołując się na innych autorów - wspomniani A. Osadczuk i K. Osadczuk [2008, 132], których zdaniem „...Geoturystyka nie musi ograniczać się wyłącznie do wycieczek do odsłonięć geologicznych. Może dotyczyć także takich zagadnień, jak: rola kamienia w architekturze, historia odkryć geologicznych, muzea oraz wystawy i giełdy minerałów i skamieniałości, filmy przyrodnicze, a także byćjedną z form propagowania szeroko rozumianej kultury”. Jeżeli zgodzimy się na tak szerokie pojmowanie zakresu określenia „geoturystyka”, można ją uznać za część turystyki kulturowej, a nie za rodzaj turystyki przyrodniczej, jak uważa większość autorów, zwłaszcza ci, którzy reprezentują geologię i geografię fizyczną.
W swoim opracowaniu dotyczącym podstawowych kwestii związanych z geoturysty-ką T. Słomka i A. Kicińska-Świderska wyróżniają trzy podstawowe pojęcia: „obiekt geotuiystyczny”, „zjawisko geoturystyczne” i „atrakcja geoturystyczna”.
„ Obiekt geoturystyczny, to taki obiekt geologiczny, który jest, lub może stać się, po odpowiednim wypromowaniu i uprzystępnieniu, przedmiotem zainteresowania turystycznego (np. wulkany, kaniony, skałki, jaskinie itp.)” [Słomka, Kicińska-Świderska 2004,6]. Według cytowanych autorów obiekty geoturystyczne można podzielić, uwzględniając następujące kryteria:
• geologiczno-geomorfologiczne,
• sposób udostępnienia,
• miejsce występowania,
• liczbę obiektów37,
• wielkość (skalę).
„Zjawiskiem geoturystycznym” T. Słomka i A. Kicińska-Świderska [2004, 6] nazywają „...proces geologiczny zachodzący współcześnie, który może stać się produktem turystycznym ”. Ich zdaniem dobrymi przykładami „zjawisk geoturystycznych” są erupcje wulkaniczne, gejzery, procesy eoliczne oraz falowanie w strefie brzegowej, czyli zjawiska, które mogą być dostrzeżone przez turystów w określonym czasie (wówczas, kiedy odwiedzają oni dane miejsce).
Kategoria określana jako „atrakcje geoturystyczne” obejmuje natomiast, zdaniem cytowanych autorów, zarówno obiekty, jak i zjawiska geoturystyczne [Słomka, Kicińska-Świderska 2004,6]. Jedną z ważniejszych „atrakcji geoturystycznych” są geoparki, czyli tereny „...chronione z uwagi na występujące w ich obrębie geotopy definiowane jako
Kryterium to niezbyt precyzyjnie nazwano. W komentarzu do tego punktu autorzy zwracają raczej uwagę na sposób rozmieszczenia obiektów, gdyż wymieniają obiekty indywidualne i zespołowe (grupowe).