82641 skanuj0266

60

Rozdział 2

Podstawowe koncepcje formułowani

Charakteryzując ewolucję zarządzania strategicznego trzeba zauważyć, iż na jego współczesny kształt z pewnością silny wpływ miały różne orientacje naukowe. Rozwój nurtu pozycyjnego jako podstawowego w zarządzaniu strategicznym wpłynął na ukształtowanie nowoczesnego ujęcia analizy strategicznej. Z kolei geneza zarządzania strategicznego jest mocno osadzona w nurcie planistycznym. W praktyce zarządzania przedsiębiorstwem obydwa wymienione nurty tworzą wspólną całość. Z kolei kierunek behawioralny (reprezentowany przez H.A. Simona i J.G. Marcha) podkreśla rolę kultury organizacyjnej, tj. zbioru wartości, przekonań stylów i sposobów działania w rozwoju przedsiębiorstwa. Inną orientacją wyraźnie postrzegalną jest kierunek neoklasyczny, którego fundamentalnym wkładem dla teorii i praktyki jest koncepcja zarządzania przez cele (tworzenie klienteli, poszukiwanie nie jednego ale wielu celów, cele wpływają bezpośrednio na egzystencję i powodzenie biznesu). Trzeba również wspomnieć o związkach zarządzania strategicznego z podejściem systemowym, ukierunkowanym na przedsiębiorstwo (J.M. Forrester, R.L. Ackoff i inni). W odniesieniu do mikropodmiotów kierunek systemowy w formie uogólnionej konstruuje teorię przedsiębiorstwa. Jest ona ujmowana jako model cybernetyczny, tj. jako układ informacyjno-decyzyjny, którego zarówno cele, organizacja, funkcjonowanie, koszty i produktywność odzwierciedlają system ekonomiczny przedsiębiorstwa.

W zarządzaniu strategicznym w latach dziewięćdziesiątych i na początku XXI wieku pojawiło się wiele nowych koncepcji i kierunków badań. W odpowiedzi na zjawiska występujące w praktyce gospodarowania, tak wewnętrzne, jak i zewnętrzne, sformułowano w nauce wiele paradygmatów. Najistotniejsze z nich przedstawiono w tabelach 2.2. i 2.3.

Identyfikując poszczególne szkoły myśli strategicznej na poziomie poznawczym, można dostrzec występujące między nimi istotne różnice, brak komple-mentamości w zakresie założeń, celów, rozpatrywanych problemów, sposobów podejścia do budowanych teorii. Jednakże już na szczeblu procesu podejmowania decyzji strategicznej przez decydentów zaobserwować można ich większą współzależność. Można powiedzieć, że każda decyzja strategiczna w różnych obszarach i wymiarach może odnosić się do wielu paradygmatów. Z pragmatycznego punktu widzenia, jeśli szkoły i nurty odzwierciedlają preferencje zainteresowań poszczególnych badaczy, to każda z wyróżnionych szkół ma swoje uzasadnienie i tworzy wzajemnie dopełniającą się całość. Płaszczyzną odniesienia zintegrowanego całościowego podejścia do zarządzania strategicznego jest zestawienie różnych paradygmatów zgrupowanych w wielu szkołach myśli strategicznej. Każda z tych szkół (nurtów) wpływa na proces zarządzania w różnej skali, natomiast wykorzystanie tego czy innego podejścia może się dynamicznie zmieniać, co zależy od zaistniałych faktów w przedsiębiorstwie lub otoczeniu. Kompleksowość podejścia badawczego będzie jedną z podstawowych cech roz

winiętej koncepcji zarządza wych metod badawczych, ol towania strategii (technik i l wania) zadecyduje o tym. jaj zasadność kształtowania djj (integrowanie paradygmat* dzi badawczych niezbędny* L Nowe kierunki zarzs^H więćdziesiątych i rozprzesj w szczególności do nowyj organizacyjnych, a także n cja przedsiębiorstw i gosgj nalizacja. przedsiębiorstw* aliansów strategicznych, fl oraz zarządzania wartośa i weryfikacji strategii, zri ppedsiębiorstw i makrosy transformacji organizacji przez systemy wirtualne,] żych związków gospodarc

2.3. Etapy i proced

* Opracowanie strategii bów, co w konsekwencji różnych podejść metodj określonej strategii jest fl łowania strategii, rozumij postępowania, można

—    jjpoziomu aspiracji w \ łań strategicznych,

—    diagnostyczno-anali otoczenia zewnęti

—    formułowania i w>

£ nych,

f- realizacji strategii p B korekty i kontroli sd L W literaturze wysięg Sci od przyjętej koncefl

³⁵ A. Stabryła, Zarządzam