83356 słow011

w zakresie od edycji krytycznych po źródłoznawstwo. Językoznawstwo indocuropcjskic, zwane wówczas jeszcze indo-germanistyką, zajęło się miejscem języków słowiańskich, ich związkami i genezą. Narodziny profesjonalnej archeologii szybko zaowocowały poważnym wkładem tej nauki do znajomości Słowiańszczyzny. Podniety badawcze płynęły z etnografii .Metody porównawcza i retrospektywna ukazały nowe możliwości.

Szeroki zasięg miały dokonania nauki niemieckojęzycznej, której przedstawiciele (Rudolf Virchov, Karl Schuchhardt) jako pierwsi badali grodziska Słowian po-łabskich; stały się one bodźcem i niekiedy bezpośrednim wyzwaniem dla nauki w krajach słowiańskich. Jako przykłady można tu podać studia porównawcze nad osadnictwem germańskim, celtyckim i słowiańskim Augusta Mcitzcna, historię społeczną Czech Juliusa Lipperta, syntezę starożytności germańskich Karla Muhlhoffcra.

Równoległym torem ruszyły studia słowiańskie czerpiące z podniet i zasobów narodowych; wobec wymogów krytycznej historiografii naukowej trzeba było inaczej niż poprzednio odpowiadać na pytania o tożsamość Słowiańszczyzny i jej członów.

Skupiając się na Słowianach zachodnich i w części południowych, wspomnijmy pojawienie się szkół historycznych chorwackiej i słoweńskiej, których głównymi przedstawicielami byli pracownicy austriackich uniwersytetów. Do czołowych badaczy i wydawców najważniejszych tekstów należeli Frań MikloSić, pierwszy profesor filologii słowiańskiej w Wiedniu Vratoslav Jagić i jego następca Franjo Raćki, a potem Ludomir Hauptmann, Milko Kos i inni, zasłużeni w gromadzenia świadectw, także archeologicznych.

Wiedza o pradziejach Słowiańszczyzny doczekała się rosnącego wkładu archeologicznego. W Czechach działał Joscf Pić (1847-1911), „ojciec” archeologii w tym kraju, Wincenty Chwojko badał przeszłość Ukrainy, odbywały się zjazdy archeologów rosyjskich. W Serbii czołowym przedstawicielem nowej nauki był N. Vujić, w Chorwacji—F. Balic i inni.