Podstawiając do warunku wytrzymałościowego wyznaczone wartości kgu i Mg
nd3
oraz uwzględniając wzór Wx =-, otrzymujemy po przekształceniach
1 32Mg 3,14 ka
32-563
3,14-80-10
6
= 41,6 -10 3 m = 4,16 cm
lub (wykorzystując wzór liczbowy)
32-563 N-m 3,14 -80 MPa
4,16 cm = 41,6 mm
Przyjmujemy wstępnie d = 42 mm w miejscu najbardziej osłabionym i ustalamy kształt i wymiary osi (rys. 1.96), a następnie przystępujemy do ustalenia naprężeń dopuszczalnych z uwzględnieniem rzeczywistego kształtu osi. W celu wyznaczenia współczynnika kształtu ctk obliczamy
R
r
— = — = 0,057 a 0,06 r 21
Dla tych wartości ak = 2,508 (przy karbie obrączkowym).
Dla stali 55 w stanie znormalizowanym Rm = 650 MPa, współczynnik wrażliwości materiału na działanie karbu wynosi rjk x 0,75, zatem współczynnik karbu
pk= l + iffc(a*-l)= 1+0,75(2,508-1) = 2,13
Dla elementów szlifowanych, wykonanych ze stali o Rm = 650 MPa, współczynnik stanu powierzchni fip « 1,04, stąd współczynnik spiętrzenia naprężeń
P = Pk+Pp-1 =2,13 + 1,04-1 =2,17
Dla elementów ze stali o Rm = 650 MPa i średnicy d = 42 mm współczynnik wielkości przedmiotu e = 0,79. W obliczeniach dokładnych przyjmuje się rzeczywisty współczynnik bezpieczeństwa (współczynnik pewności) <5= 1,4 =1,7. Ponieważ w przykładzie nie określono dokładnie warunków pracy osi (np. czy przewiduje się możliwość chwilowych przeciążeń itd.), przyjmujemy <5 = 1,7 i ustalamy wartość całkowitego współczynnika bezpieczeństwa
2,17-1,7
0,79
4,67
Dla stali 55-Zgo = 0,45 Rm = 0,45-650 = 292,5 MPa, stąd
292,5
4,67
62,6 MPa
Otrzymana wartość naprężeń dopuszczalnych jest niższa od wstępnie założonej (kgo = 80 MPa), należy zatem zwiększyć średnicę osi przy danym jej kształcie, korzystając powtórnie ze wzoru
32-563 N-m 3,14-62,6 MPa
= ^'91,65
4,51 cm
Ostatecznie można przyjąć d = 42 mm w miejscu karbu oraz D = 48h6 dla czopa osi w miejscu osadzania kola.