Rozdział
Swoboda jaką posiadająjednostki budując własne plany kont stwarza różnorodne możliwości w zakresie ilości kont służących do ewidencji księgowej.
W związku z powyższym możemy stosować w praktyce zasadę łączenia lub dzielenia kont.
Podzielność pozioma oznacza wprowadzenie w miejsce stosowatiego dotychczas jednego konta, dwóch lub większej ilości kont bardziej szczegółowych. Mogą w tym przypadku wystąpić następujące sytuacje:
Sytuacja 1
Konto dzielone przestaje istnieć, a na jego miejsce pojawiają się konta powstałe z podziału, które przejmują zadania konta dzielonego np.
Dl
Cl
Kapitały własne
Zarówno konto dzielone jak i konto powstałe z podziału są kontami pasy vvów. Jednostka może przyjąć rozwiązanie pierwsze, gdy do ewidencji knpitu łów własnych prowadzi tylko jedno konto lub rozwiązanie drugie, gdy w miej sce konta „Kapitały własne” wprowadza się konta „Kapitał zakładowy" i I .■ pita) zapasowy”.
Sytuacja 2
Konta wynikające z podziału poziomego funkcjonują równolegle z Kon
tent, które podlega podziałowi. Mamy w tym wypadku do czynienia z kontami księgi głównej i ksiąg pomocniczych.
Konta księgi głównej ujmują operacje gospodarczo dotyczące całych grup składników aktywów lub pasywów np. konto „Materiały”. .Towary”, „Zobowlą z.ania wobec dostawców”, „Należności od odbiorców”, „Należności od praccm ników”. „Środki trwałe” itp. Przykładowo materiały kupowane na cele działał ności gospodarczej są materiałami różnorodnymi. Aby mieć pełen obraz aktualnego stanu poszczególnych rodzajów materiałów do konta „Materiały” prowadzone są konta uzupełniające - szczegółowe w przekrojach poszczególnych rodzajów materiałów. W jednostce wytwarzającej np. czekoladę kupowane ora/ zużywane w produkcji materiały będą ewidencjonowane na koncie „Materiały" oraz na kontach szczegółowych, którymi będą „Cukier”, „Mleko w proszku" „Środki zapachowe”, „Wanilia" itp.
Di Mawiały_O
Sp) |
H+,ł |
(Sk | ||||||
Dt |
Cukier Cl |
Dt |
Mleko w |
proszku |
Cl |
Dl |
Środki zapachowe l a | |
Sp) |
..+” 1 (Sk |
Sp) |
(Sk |
Sp) |
(Sk |
Dt Wanilia
Sp)
Cl
(Sk
W tej sytuacji istnieją równocześnie konto „Materiały” oraz wymienione wy żej konta szczegółowe, których zasady funkcjonowania są identyczne jak kuni, księgi głównej (sposób ujęcia sald początkowych, zwiększeń, zmniejszeń i sal-da końcowego),_