88292 s01 (8)

Gwałtowny rozwój techniki lotniczej, zwłaszcza w okresie IX wojny światowej, spowodował wyższe wymagania w przygotowaniu personelu latającego. W czasie działań wojennych biura konstrukcyjne usilnie pracowały nad stałym podnoszeniem osiągów samolotów bojowych. Przemysły lotnicze walczących stron dostarczały na front coraz to nowszy sprzęt. Rośnie stale moc stosowanych silników, masa, uzbrojenie i wyposażenie samolotów, które latają coraz szybciej i wyżej. Równolegle z tym zwiększają się wymagania w stosunku do personelu, dlatego też szczególnego znaczenia nabiera proces szkolenia i przygotowania personelu latającego-

Obok rozwoju jakościowego lotnictwo rozrasta się szybko ilościowo. Wobec masowego użycia lotnictwa we wszystkich większych operacjach II wojny światowej rośnie stale zapotrzebowanie na personel latający. Dopływ nowych, dobrze wyszkolonych kadr nabrał istotnego znaczenia. Do szkolenia zaangażowano znaczną liczbę doświadczonych pilotów i sprzętu.

Dla zobrazowania skali tego przedsięwzięcia warto przytoczyć niektóre dane liczbowe dotyczące tylko jednego państwa, Wielkiej Brytanii. W czasie II wojny światowej wyprodukowano tam ponad 4000 samolotów do szkolenia podstawowego, ponad 3300 samolotów szkolno-trenin-gowych oraz sprowadzono dalszych ponad 5100 samolotów przejściowych ze Stanów Zjednoczonych, które wykorzystywano do szkolenia pilotów myśliwskich. Jeżeli dodamy do tego pokaźną liczbę samolotów bojowych, wówczas uświadomimy sobie, jak wielki potencjał zaangażowany był w procesie szkolenia.

W Związku Radzieckim w czasie wojny przeszkolono tysiące pilotów myśliwskich. Nie dysponowano jednak samolotem przejściowym — pośrednim między szkolnym a bojowym. W tym trudnym okresie nie było jednak czasu na opracowanie i produkcję samolotów przejściowych.

Dlatego znaczny procent nowo wprowadzanych na uzbrojenie samolotów bojowych budowany był w wersji dwu miejscowej. Dla myśliwców konstrukcji Jakowlcwa był to Jak-7W, natomiast Ławoczkina Ła-5UTI. Inne typy samolotów, jakie były dostarczane do ZSRR w ramach Lend--Lcase, na miejscu przerabiano w niewielkich ilościach na wersję dwumiejscową (Spilfirc oraz P-40 i Aircobra).

Przejście z prostego samolotu szkolnego na nowoczesny szybki i ciężki samolot bojowy wymagało większego wysiłku kadry instruktorskiej. Można powiedzieć, że w procesie szkolenia wytworzył się pewien próg, jaki musiał pokonać personel szkolący i szkolony. Niezwłocznie po zakończeniu działań wojennych w ZSRR przystąpiono do opracowania nowych samolotów szkolnych i szkolno-treningowych. Na miejsce powszechnie dotychczas używanego samolotu Po-2 lub UT-2 do szkolenia podstawowego wprowadzono nowy samolot Jak-18. Mimo to przejście z Jak-18 na samolot bojowy, latający z prędkością prawic trzykrotnie większą, o masie kilku ton i bogatym, skomplikowanym wyposażeniu — wymagało dłuższego czasu, większego wysiłku,

Samolot szkolno-treningowy lak-11 (C-11)