6.5. Usługi towarzyszące 149
Tabela 21. Największe w Europie biura podróży (touroperatorzy) zajmujące się turystyką zagraniczną (1990 r.)
Biuro podróży |
Państwo |
Liczba klientów (tys.) |
Touristik Union International (TUI) |
Niemcy |
3518 |
Thomson Tour Operations |
Wielka Brytania |
3 000 |
Neckermann und Reisen Touristik (NUR-Touristik) |
Niemcy |
1 898 |
Owners Abroad Group |
Wielka Brytania |
1 613 |
Hotelplan |
Szwajcaria |
1 460 |
International Travel Se;rvice (ITS) |
Niemcy |
1 386 |
Luft Transport Touristik (LTT) |
Niemcy |
1 265 |
Club Mediterranee S.A. |
Francja |
1 226 |
Nouvelles Frontieres |
Francja |
1 136 |
Spies/Tjaereborg |
Dania |
951 |
ITS Deutschland |
Niemcy |
862 |
Deutsches Reiseburo (DER) |
Niemcy |
704 |
Źródło: opracowano na podstawie K. Vorlaufer [1993].
zerwacji miejsc w samolotach i hotelach. Jako jeden z pierwszych powstał system Sabre (związany z liniami lotniczymi American Airlines). Rozwój systemów rezerwacji jest ściśle związany z rozwojem informatyki i rozpowszechnieniem się technik komputerowych. Są one nazywane CRS (ang. Computer resewation Systems). Jak podają S. Milne i K. Gili [1998], w latach osiemdziesiątych działało już 5 ogólnoświatowych systemów rezerwacji: Sabre, Apollo (związane z liniami United Airlines), System One (linie Texas Air i Eastem Airlines), Gemini (założone przez kanadyjskie linie lotnicze) oraz Worldspan (związane z liniami Trans World Airlines, Northeastern Airlines i Delta Airlines). W następnych latach objęły one swoim zasięgiem prawie cały świat. W 1995 r. 40% rynku rezerwacji było w posiadaniu systemu Sabre, z którym było związanych ponad 350 linii lotniczych, 55 przedsiębiorstw wynajmu samochodów, około 190 łańcuchów i sieci hotelowych, a także 29 000 biur podróży [Milne, Gili 1998]. W tym miejscu warto zwrócić uwagę na fakt, że badacze zajmujący się rolą komputerowych systemów rezerwacji w rozwoju światowego sektora turystycznego uważają, że w usługach turystycznych - z racji zjawiska globalizacji - można raczej mówić o neofordy-zmie, niż o tendencjach postfordystycznych, jak to dzieje się w przemyśle i w innych działach usług [Ioannides, Debbage 1998, 116].
Zdaniem W.W. Gaworeckiego [1998] coraz większe znaczenie dla turystyki mają usługi bankowe. Związane jest to nie tylko z turystyką międzynarodową (wymiana dewiz), ale również z przepływem środków finansowych w turystyce krajowej, w której coraz większe znaczenie ma obrót bezgotówkowy (przelewy bankowe) i w formie kart kredytowych. Jak podaje cytowany wyżej autor, przeprowadzone w 1985 r. w Stanach Zjednoczonych badania wykazały, że około 50% płat-