FIZYOLOGIA ZMYSŁU SŁUCHU 619
pochyleniu głowy w kierunku barku w położeniu poziomem będzie łuk pionowy tylny. W ten sposób jest możliwe przez najrozmaitsze ustawienie głowy przy ruchu obrotowym ciała otrzymać najrozmaitsze modyfikacye drżenia. Jak już doświadczenia Ewalda wykazały, kierunek drżenia odpowiada zawsze płaszczyźnie drażnionego przewodu. Odpowiednio do tego rozróżniamy nystagmus poziomy, kołujący, pionowy, ewentualnie w położeniach przejściowych głowy kombinacyę powyższych typów nystagmus.
Breuer tłómaczy tak nystagmus obrotowy, poobrotowy, jak i występowanie powtórne nystagmus przy zmianach w szybkości obrotu, krążeniem endolimfy w przewodach, B a r a n y tylko nystagmus obrotowy uważa jako pochodzenia błędnikowego, poobrotowy zaś ma być pochodzenia centralnego.
Objawy towarzyszące nystagmus są natury już to podmiotowej już to przedmiotowej. Weźmy jako przykład przedsionkowy obrotowy nystagmus ku stronie prawej, wywołany już tc sztucznie, już to jakiemiś zmianami patologicznemi w przedsionku. Otóż jako objaw tego drżenia występuje: a) rzekome obracanie się przed
miotów ku stronie prawej w swych najrozmaitszych odmianach, b) dość często przy otwartych, z reguły przy zamkniętych oczach występuje uczucie padania ku stronie prawej (przy obrotowym nystagmus ku stronie prawej). Przy zamkniętych oczach skierowanie wzroku ku stronie prawej t. j. ku stronie szybszej fazy nystagmus wywołuje zwiększenie się tego uczucia padania, c) jeżeli podczas trwania drżenia badaną osobę postawimy w położeniu jak przy badaniu objawu Romb erga t. j. z zamkniętemi oczyma i z nogami zbliżonemi, to pada ona na lewo. Jeżeli obrócimy głowę badanej osoby o 90° ku stronie prawej, to pada ku przodowi, jeżeli zwrócimy głowę o 90° ku stronie lewej, to pada ku tyłowi. I przy tych doświadczeniach, podobnie jak przy doświadczeniach na zwierzętach, ruchy ciała odbywają się w tej samej płaszczyźnie, w którą skierowany jest nystagmus, kierunek zaś ruchów ciała jest odwrotny do kierunku szybszej fazy nystagmus, d) czasem równo z nystagmus występuje zaciemnienie pola widzenia, widzenie barwne, widzenie iskier przed oczyma, e) występywanie nudności i wymiotów, f) zblednięcie, czasem rumieniec na twarzy, bicie serca, przyspieszenie i pogłębienie oddechów, g) przytomność przeważnie zostaje utrzymaną, u niektórych atoli chorych przychodzi czasem w tym kierunku do ciężkich zaburzeń.