258 Buddyzm
pragnienie, uwarunkowane przez (8) pragnienie jest przywiązanie, uwarunkowane przez (9) przywiązanie jest bytowanie, uwarunkowane przez (10) bytowanie są narodziny, uwarunkowane przez (11) narodziny są (12) starość i śmierć, ból, smutek, cierpienie, udręka i rozpacz. W ten sposób powstaje [sam] tylko cały ten wielki zespół cierpienia.
[I w porządku zstępującym, ] a mianowicie, gdy to nic istnieje, nic istnieje i tamto; gdy to ulega zanikowi, zanika i tamto; a mianowicie - wskutek zniszczenia (1) niewiedzy giną formacje (dyspozycje), wskutek zniszczenia (2) formacji (dyspozycji) ginie świadomość, wskutek zniszczenia (3) świadomości ginie nazwa i kształt, wskutek zniszczenia (4) nazwy i kształtu ginie sześć podstaw poznania, wskutek zniszczenia (5) sześciu podstaw poznania ginie kontakt, wskutek zniszczenia (6) kontaktu ginie uczucie, wskutek zniszczenia (7) uczucia ginie pragnienie, wskutek zniszczenia (8) pragnienia ginie przywiązanie, wskutek zniszczenia (9) przywiązania ginie bytowanie, wskutek zniszczenia (10) bytowania giną narodziny, wskutek zniszczenia (11) narodzin ginie (12) starość i śmierć, ból, smutek, cierpienie, udręka i rozpacz. W ten sposób ginie cały ten wielki zespól cierpienia.
1 oto Błogosławiony po upływie owych siedmiu dni wyszedł z tego stanu [głębokiego] skupienia i wtedy wypowiedział [te oto] strofy:
„Gdy te idee pojawiają się u gorliwego kontemplującego bramina, oto wszystkie jego wątpliwości pierzchają, gdy rozpozna [on] idee [jako] mające przyczyny. (1)
Gdy te idee pojawiają się u gorliwego kontemplującego bramina, oto wszystkie jego wątpliwości pierzchają, gdy rozpozna [on] cierpienie pako] mające przyczyny. (2)
Gdy te idee pojawiają się u gorliwego kontemplującego bramina, oto wszystkie jego wątpliwości pierzchają, gdy uczucia ulegają zniszczeniu. (3)
Gdy te idee pojawiają się u gorliwego kontemplującego bramina, oto wszystkie jego wątpliwości pierzchają, gdy warunki ulegają zniszczeniu. (4)
Gdy te idee pojawiają się u gorliwego kontemplującego bramina, oto wszystkie jego wątpliwości pierzchają, gdy skazy ulegają zniszczeniu. (5)
Gdy te idee pojawiają się u gorliwego kontemplującego bramina, iluminuje on cały świat niczym stonce wzeszte na niebie. (6)
Gdy te idee pojawiają się u gorliwego kontemplującego bramina, rozprasza on armię [kusiciela] Mary, albowiem [jest on] oświeconym, wyzwolonym z więzów (buddhą). (7)”
II. Wówczas Błogosławiony ozwal się do króla Magadhy Śrenji Bimbisary [tymi słowy]: „Forma cielesna, o wielki królu, powstaje i zanika. Należy znać zarówno jej powsta(wa)nie, jak i zanik. [Podobnie,] o wielki królu, wrażenie, postrzeżenie, dyspozycje i świadomość powstają i giną. Należy znać ich powsta(wa)nie i zanik. Gdy syn rodu (kula putni), o wielki królu, pozna prawdziwą naturę powstawania i zaniku formy cielesnej, wtedy rozpoznaje tę formę cielesną. Gdy syn rodu, o wielki królu, pozna prawdziwą naturę powstawania i zaniku wrażenia, postrzeżenia, formacji (dyspozycji) i świadomości, wtedy rozpoznaje [wrażenie, postrzeżenie, formacje (dyspozycje) i] świadomość. Syn rodu, o wielki królu, rozpoznając formę cielesną nie zbliża się, nie przyjmuje, nie bierze w posiadanie, nie przywiązuje się [do niej], że to »mojc ja«. [Podobnie,] o wielki królu, syn rodu rozpoznając wrażenie, postrzeżenie, formacje (dyspozycje), świadomość nic zbliża się, nie przyjmuje, nie bierze w posiadanie, nie przywiązuje się [do nich], że to »moje ja«.
Gdy syn rodu, o wielki królu, względem formy cielesnej [zachowuje całkowitą powściągliwość, tj.] nie zbliża się, nic przyjmuje, nie bierze w posiadanie, nie przywiązuje się, nie pielęgnuje [myśli, że to jest) »moje ja«, powiadam tedy, [iż osiąga on] niezmierzone, niepoliczalne wyzwolenie.
Gdy syn rodu, o wielki królu, względem wrażenia, postrzeżenia, formacji (dyspozycji), świadomości [zachowuje całkowitą powściągliwość, tj.) nie zbliża się, nie przyjmuje, nic bierze w posiadanie, nie przywiązuje się, nie pielęgnuje [myśli, że to jest] »moje ja«, powiadam tedy, [iż osiąga on] niezmierzone, niepoliczalne wyzwolenie”.
[Gdy Błogosławiony Budda wygłosi! tę naukę,] oto przyszło na myśl magadhijskim braminom i panom domów: „Jeśli zaiste forma cielesna nie jest jaźnią, i wrażenie, postrzeżenie, formacje (dyspozycje), świadomość nie jest jaźnią, to który [z elementów uznany] będzie [za] ja(źń), żywe istnienie, istotę żyjącą, stworzenie, człowieka, osobę, istotę myślącą, istotę ludzką, sprawcę, wykonawcę, rodziciela, wytwórcę, wzbudzającego, pobudzającego, mówiącego, odczuwającego, którego nigdy nie było i nigdy nic