IMG�96 (2)

135

135

^ wtedy postulatom i wyobrażeniom sztuki dobrego hatera „prowadzącego” polskioj powieści modernistycznej ^'dani*. ^rac)$ Klaczko zaliczając Jego powieści ~^_któ^ linia zaś Dostojewskiego swoiście temu procesowi sprzyjać] HHMR nie cenił — „do rządu tych, którymi by aiH

134

*

studium n. O narrator!* |

y _Df{6d6» •“*    — n'*v >an|Mu łj    sią nawet

przez przezwyciężanie tradycyjnej homofonii na rzecz widj r Lstyd*^Ua i wszelka obca, a w świetne utwory tego rodzaju rozszerzonego i pogłębionego o świadomości „cudze".*⁴ W okS ^%ca literatura” ^M. pozytywizmu    dane nitfl

podniet płynących od naturalistów^M, stworzyć w Lalce rJ I styczną wizję życia, do której nie starczają Już tradycyjne kij cze „realizmu morulistycznego”.

Moralistyka Korzeniowskiego, w tym zwłaszcza Jego obi narracyjna, na skali właściwej realizmowi europejskiemu «■ tach czterdziestych i jeszcze pięćdziesiątych XIX wieku nie tfl katuje cech anachroniczności, lecz uproszczenia związane z nijj ufnością do romantycznego „kosmosu” symbolicznego. Jest tiflj autor Kollokacji i Krewnych w pełni na tamte czasy ukszkl towanym zdroworozsądkowym realistą, dotrzymującym krom

" Zob. M. Olowlśsld, Powieść młodopolska. Studium t poetyki JiofJ ryeznsj, Wrocław 1900 (zwłsszczs rozdz. IV: Przekształcenia powieści wB •tycznej, s. 82-146).    .

⁴⁴ Jak powiada Bachtin (Problemy poetyki Dostojewskiego. Tluij N. Modzelewska, Warszawa 1970, a. 104) — „Autor powieści poli/onlcofl nie musi wyrzekać się siebie, swojej świadomości — musi Ji| Jedynkal ogromnlo poszerzyć, pogłębić 1 przebudować (co prawda w okreiJay* kierunku), żeby mogła zmieścić równorzędne świadomości cudze." Nic zatem być autorem cedującym na bohaterów czężć twoich uprawni Toteż w przyszłości z przekazania określonych prerogatyw bohater*! nie muslsia wynikać t najczęściej nie wynikała powieść polifoniczni!

W polskiej powieści modemlttycznej przeważało homo/onii-znoić, Jakkol-i wiek kompetencja narratora zostały poważnie okrojono. M. Głowiński dynia w utworach Berenta doetrzefa zmianę konatrukcjl narratora dozwł-l J2® .fdezwtć tlę" wielogłosowi poetad. Zob. M. Głowiński, PowieliI HHEP* •• 241—252. Wydeje się, te głównym warunkiem polifonia-1 Jest umiejętność ukształtowaniu nadrzędnej wobec! bez *lo«»n<J«rAutorskiej) jako świadomości dialektycznej. Nkl mantykćw    rosy/skloJ w twórczości powieściowej re-jj

W. Oćlnkow^prabirml^^fii^J .PÓHtonmnoścl Dostojewskiego (zob. nr I

Jako na utwór, w którym „fMnkt wid^?* ^1u**^gU°^h MÓW Lermontow* I pisany na .głosy possczególnych bohater'filologiczny autora jest r«l ⁴⁴ Na maczanie naturalizmu    '•

Z. SsMwykowski, plstąe, że ^Imo mS/25^ ^{dla Pruta} zwracał uwalił uznał U za słuszne wlała usad    ^nowych do tego prjjduB

pSiJlmUlSt ■">    , ęroaramu oatunM J

S i trtST MBSISfr J**-

UtUratura polska w okrn^foSt^ »^llki'J XlX l tUZnE⁰?*!?

J. Klaczko, ^KwmI". Powieść p. J. Korzeniowskiego, a. 22.

"•    S-Si!te

* ^WłM«wa was, 8. 71-wJ