S5008204

\yifbnzjr jest fekt, że najlicznicjsac. lujbafdag ewidentne fladr oJtJtkig (łyioy widoczne są po dziś dzień aa peryferiach północno--zachodnich bntyneotn europejskiego, a więc w Irlandii, Szkocji, aa wyspach Man, Jersey, Gumno^-, w Walia i Bretanii, a nie w ich pierwotnym centrum. Podobne zjawiska widzimy oawct w Anglii, która do niedawna bardziej kultywowała tradycje anglosaska Obecnie przypomina się celtyckie ślady odkryte m.tn. aa lotnisku los-dyńskim Heathrow. Elementy celtyckie, z których czerpał Szekspir, są bardzo interesujące, ap. król Lear, Cymbeiin, legenda o lesae, który ruszył z miejsca w Ardenoach itp.

Wydaje się, źe zirmir polskie, w zasadzie znajdujące się aa peryferiach kultury celtyckiej, zdołały również przechować fladtr ich pobytu, aczkolwiek w postaci ułamkowej i oczywiście zupełnie innej niż w zachodniej Europie. Tu przetrwały po prostu inne fragment)', odpryski zarówno kultury materialnej, jak i duchowej. Dlatego poszukiwanie identycznych reliktów spotka się zawsze z niepowodzenie?^ natomiast przeprowadzenie porównań na szerszym tle może dać zadowalające wyniki.

Wczesna faza okresu rzymskiego aczkolwiek w systemie dnooob-giczno-typologkznym ostro odcina się od późnej fezy lateńskiej, która obejmuje ostatnie stulecie p.n.e., jest jednak kontynuacją tego. cośmy zdołali zaobserwować w okresie przedizymskim. W późnej fezie lateńskiej pewne zdobycze i udoskonalenia stają się bardziej ugruntowana, silniej zaadaptowane przez społeczność miejscową. Jest to okres rozkwitu miejscowej kultury, zwanej przeworską, który przejawia się m in w zawartości grobów z tego czasu. Są one częściej bogato wyposażone w broń, narzędzia i ozdoby niż w materiał z osad. Ten świadczy dowodnie, źź gęstość zaludnienia na naszych ziemiach wzrastała w porównaniu do poprzednich okresów. W II-III w. ite. ten rozkwit osiąga swój szczyt. Wydaje się, źe oddziałały tu pewne tradycje celtyckie, które odżywały w tym czasie dość niespodzianie, co świadczy, iż istniał}' dymuki, które moglibyśmy określić jako bodźce wewnętrzne. Daje się to zauważyć w gospodarce, w formach naczyń (zwłaszcza wazowatych. zdobionych pionowym łub ukośnym żłobkiem), także i w ozdobach. jak np. bransoletach z wężykowato wygiętego drutu, ażurowych zawieszkach, bransoletach zdobionych kilkoma rzędami brodawkowatych wypukłości.

To odrodzenie, renesans form celtyckich, niektórzy badacze, jak 120 np. W. Antoniewicz, łączyli z wędrówkami Gotów ctągniących z pół-

eocy Morze Czarne. Tana afeań magli p*^jy cAydkit tradycje i stacje z poarotan na północ przynieść jc d» sos, ■ ii u fiu nr rr Hflftadrie. Wydaje aię, że proces ten bał aHq zftadwr. OM» śę jg posrediuctws Gotow. Na znńfh poUóck pnetradr wdkzae, K »3nc tradycje —Ityckk: f rftirf Crhirii myj śt ójśw ■ jMtjicoo % M^lDCZDoac. to jrdaśr aide ich osiągnięć awtafe ayŁmotawA, fl ppdttore icfttoae obyczaje pnctnnh' wiele adecL Nie    trr

ajibcnć, że — jak to sugerują źródb piaaoe — w pierwszych dsóck Wach iu. niektóre obszary rmińiiliwdi phairn celtyckie, bórndb Hmkbość nirdorii igi ilu i jeat jń w matcńiach arkwla u muh Nit od dziś źródle na zagorzałych sporów ■ ninpri—-    ■

nie, co było u nas aha^nec wpływy iapoiwa rzymskiego ar też oddziaływanie gałorzyniskie? Jestem zwolenniczką tej drugiej lezr, phontir. cześć tzw. importów izimbd jest w izcaywiaaaśa raczej galotzymskicy prawriiff>rji względnie są to przeżytki jwuwhwŁ^ Najbhźsze im/ym zjemiorn było f ■gairio. w którym zimował Logion II w latach 176 ISO (obecnie Tieaczra w Słowacji przy przełęczy Hroacnkowfekie; . Znajduję się on ckb 100 km od granicy iwhhrj Koper rzymscy szli utartymi wcześniej szlakami, kaóre jak wiemy, rozbudowali Celtowie. Dzięki nim na zśeaaie pofrkir pezen&ały wpływy imperium, ale przenikały w resarr drogo- i trzrrinrzrrinrj jwodidrp Wpływy cywilizacji rzymskiej były jednak powierzchowne. Wjęfcgt Znaczenie miały bezpośrednie    Cdrór, India różnego

pokroju: wojów, rzemiednłów i wędrownych kupców, kapłanów; przenikały bezpośrednio do kuhury miejscowej.

Ogromne znaczenie, jak zresztą już wspocńnaiwTł posiadała rk zdolność organizowania od nowa U> też wyhoczystywanm inairjfrrj już bazy produkcyjnej, by użyć tego uureirwgn okrr ilrma Dotyczyło to zarówno górnictwa, czyli nJołąwm rożatso roczayi rod i kopalin, np. gtiny czy margb na wapno, 21 też mecaksga czaiq i kolorowej oraz innych izrminsł, a więc garncarstwa na hale. a amt ręcznego, tkactwa, bialmkiri nimi 1. bursztymantwa, szklarstwa rrr. Dotyczyło to również przekształcania starych tradycyjnych karm społecznych (organizacje rodowe), które zostali na wmrych zwaniach, w bardziej sprawne instytucje zarządzania.

Śladem po tvcb, którzy wówczas dzierżyli władzę, są bogate -groby książęce". Zostały one odkryte m.m. w Giebułtowie (ag. Krakowy i w Pdczjrskach (woj. Kielce), w Wiechob-Goshwicach (woj. Opole . Lęgu Piekarskim (woj. Kopmj. Rządzu ł/woj. Toruń), Lubseszewie

U©S1] H