SANY3342

U wypadku rzeczowmków Unyulare tantum typu BLISKOŚĆ, Jfrn* kwalifikacja rodzajowa mo przedstawia większej trudności: leksem BMSKnfc! będzie uznany zaj^eezownik rodzaju żeńskiego, lekscm ŻYCIE - za rzeczowna rodzaju nijakięgOjJWydaje się, że przypisywanie im w naszym opisie jaM* specjalnych wartości rodzaju selektywnego sygnalizujących niemożność pok. czGnia | formą przymiotnikową ze zbioru A(pl) mijałoby się z cdciri. Toją formy leksemów typu BLISKOŚĆ, ŻYCIE nie występują raczej z formeoi praymiotnikowj-mi mnogimi, stanowi prawidłowość raczej statystyczną nit gramatyczną — przyczyny zaś tego ograniczenia są natury semantyenuj (rzeczowniki te są denotatami pewnych pojęć abstrakcyjnych, z natury rzeciy niepoliczalnych). Poniższe wypowiedzenia:

/22/    Czuje ich dobre bliskości.

/4b/    Książka opowiada o dobrych życiach.

uznamy za poprawne gramatycznie (składniowo): możemy rozważań ich poprj. wność semantyczną, jednak jeśli uzasadnimy sensowność użycia liczby mnogiej I (co jest oczywiście możliwo), dojdziemy do wniosku, że ich niewłaściwość jest I co najwyżej stylistyczna. A zatem singularia tantum nie stanowią problemu skład- I niowego. Co do uznanych przez nas za rzeczowniki singulare tantum dwóch I zaimków osobowych JA i TY oraz leksemów KTO, CO, W SZYSTKO i kilko podobnych, to mają one specyficzne własności składniowe. Kie łączą się one oczywiście z formami przymiotnikowymi liczby mnogiej. Wypowiedzenia analogiczne do przykładów /22/, /4b/:

[23/    *uważają mnie za dobrych

/6b/    *uioażaTO ciebie za dobrych

są niewątpliwie wadliwe gramatycznie. Natomiast w bierniku liczby pojedynczej I formy tych zaimków mają łączliwość ze wszystkimi czterema słowami przymiot- I lukowymi, którym może by<5 przypisana wartość biernika liczby pojedynczej. I Porównajmy poniższe wypowiedzenia:

/a'/ Uważam ciebie za dobrego, chłopcze.

/a"/ Uważam ciebie za dobrego, mój psie.

[bj Uważam ciebie za dobry, mój stole, lej Uważam ciebie za dobrą.

/d/ Uważam ciebie za dobre, moje okienko.

Na tej podstawie można by postulować w słowniku cztery odrębne jednostki | słownikowe: TYI(Jf-d), TY2(Jf3), TY3(N), TY4(.F) (zapis TYl(M-3) jest . równoważny zapisowi TYl(itf7 a. M2)). Podobnie na cztery odrębne jdnostii I zostałoby rozbite hasło słownikowe JA: JAJ(Jf-J), JA2(M3), JA3(A') JA4(-F). Oszczędzimy sobie wypisywania kontekstów diagnostycznych w typie 12iż d/ dh. poszczególnych rodzajów, gdyż, prawdę rzekłszy, prawdopodobieństwo pojawienia w tekście form wyrazowych U-ksemów JAS i JA3 jest znikome: przedmioty mówią o sobie jedynie w bajkach ...    ‘ ♦

W odrttnienra od rzeczowników singulare tantum zakwalifikowanie rodzajowe •wciowników plurale tantum typu SKKZYEOE, IMIENUTY, WUJOSTWO j<ft sprawą nieprostą. Wszystkie one wykluczają przyłączenie którejkolwiek i tomjłlgmdotpikowy.ęb^-.O—Wartości liczby, pojedynczej (por. przykłady /0b/, itb.jpodpunktul.l.).Trzeba więc przy jąć, żc tworzą one nową klasę rodzajową — radwj plurale tantum.

. fidać, leksemy JA i TY, jako singularia tantum o rozszerzonej łączUwośei przymiotnikowymi o wartości liczby pojedynczej, konstytuuj* 'J^oW>ną klasę rodzajową. Dlatego też powinny zostać potraktowane ^wjiuJni© w dokładnym opisie słownikowym, w którym najwłaściwsze ®jS| fbybft przypisanie Im rodzaju alternatywnego. Ponieważ jednak my ^mdlimy to tylko analizę akomodacji, przyjmiemy zaproponowany wyżej ^ r którym w sposób nieco sztuczny rozróżniliśmy te jednostki. Musimy muktfe, te poszczególne leksemy typu JA, TY nie spełniają definicji ^tiiednioh rodzajów w sposób dokładny. Interpretacja rodzajowa leksemów jTO, CO, WSZYSTKO itp. jest o wielo łatwiejsza i pozostawiamy ją czytelni-w*i.

Sa podstawie następujących przykładów:

/a/ Mam dobrych toujosttoa. mi Mam dobre skrzypce. m'l Mam dobre imieniny.

będziemy postulować dwie drobniejsze klasy rodzajowe w obrębie rodzaju plunie tantum:

1.    Kzcczowniki, których "biernikowa forma wyrazowa łączy się z formą dobrych («cc, pl) (por. /25a/). Są to rzeczowniki plurale tantum mesfco-osob.o.w.e_(Pl>.

2.    Rzeczowniki, których forma biernikowa łączy się z formą dobre (aec, pl) (por. /25b',b"/). Sa to rzeczowniki plurale tantum niemęskoosobowe (P^i.

Oto przykłady leksemów należących do klas y(P2) i y(P-2):

/26/ N(P1) = {WUJOSTWO, GENE«ALOSTWO, PAŃSTWO 'pan i pani’, ...}

= (SKRZYPCE, IMIENINY, DRZWI, ...}

Co do leksemów MY, WY. to maja one łącgliwoSd r. formami przymiotnikn-wvm> identvcźna jak standardowe pluralia tantum, ten, wyłaospie a formami irmnyjmiiyTiTiirrT^^rm jn.inu.lt piifliibmy jak simiMiaria tantum JA i TY.Eo*watmj

przykłady:

jo,! TX‘Wa£ajcŁ nam aa dobrych. j\yJ Cfti-niajn nam aa dobre.

:_a/ Wy zoomy *ay prooyraUScim. m f Wy tosmyollcie prooyralyście.

ISO