Sponsorzy6001 djvu

zupełną germanizacyę środkowych powiatów regencji gąbińskiej i rozłączenie Mazurów od Litwinów wschodnio pruskich. Granica języka polskiego w ostatnich dwu stuleciach cofnęła się znacznie ku północy. Przyczyny tego szukać należy z jednej strony w ożywieniu się ekspanzywności niemieckiej po przybyciu Solno-grodzian, a z drugiej strony w upadku życia publicznego i literackiego w okresie makaronizmu.

Oświata na Mazurach, naturalnie nie w duchu narodowym, poczęłała sobie torować drogę dosyć wcześnie, jak świadczy o tern pierwsza drukarnia polska, założona pod Ełkiem w roku 1546 przez księdza Małeckiego, który wówczas „drukował kaneyonały i księgi do nabożeństw". 0 dalszym żywocie drukarni tej milczą kroniki. W roku 1710 poczęto wydawać w Królewcu pierwszą gazetę polską pod tytułem: „Poczta Królewiecka". Pismo to przeznaczone było wówczas dla szlachty polskiej, licznie osiadłej na Mazowszu pruskiem. Po tym czasie nastę puje okres zupełnego letargu. Wyższe warstwy, szlachta, poczynała się niemczyć, za nią poszedł język polski piśmiennj w zapomnienie, a nawet po zniesieniu pańszczyzny nie było nikogo, ktoby się racyonalnie zajął oświatą. Po zniemczeniu inteligencyi, zniemczono naturalnym bie giem okoliczności róa nież szkoły i kościół i doszło do tego, że syn gospodarski przyswoiwszy sobie pewien stopień wykształcenia, zakładał już rodzinę niemiecką, bo polszczyzna zeszła na poziom mowy samego tylko gminu.