SWScan00036

X /nil(KIN fln/mni

Atlinniilk podobnie do Innych gazów tliH>lti(|cy«’ll |*ndwyżs/H stopień Wiriżllwo-kl zakończeń nerwów węchowych, co 7JiiMicj*/.n zdolność wyczuwania jego pr/ykicj woni.

Mrrhntilzm zatrucia

Amnnlrik 1I/I11I11 silnie «hii>itlt|t o nn lilouy śluzowe dióg oddechowych, nc/t| | «kó|ę. l*i*i V miioiiIhI ii litlwo iilf|Mi|i lo/pim/i /nilu w Ami*Im«vIhI.ii woihiym nn |niwIhi/« Imi htoii śluzowych, zaś powalały wcuhitnlloiink hiiioiiii szczególni*' pi/y wy«okhh nfę>enliich liih/l dłuższym czjialn ii<tiit>riiln |mhvoiIo|c nIIiim jmmIin>nlenle, n nawal opiU7.citiit tkanek. Następuje zmydlcnic tłuszczów. ptzculkaulc przez hlonę śluzową i skórę w głąb tknnek, spęcznienie i rozpuszczenie białek, co daje objawy martwicy rozpiywncj.

Źc względu na bardzo dobrą rozpuszczalność w wodzie jego działanie ogrnnic7a się najczęściej do śluzówki oczu I górnych dróg oddechowych. W bnrdzo nielicznych przypadkach w wyniku narażenia nn bardzo wysokie stężenia konsekwencją zatrucia może być obrzęk pluć. Amoniak nie wykazuje działania alergizującego.

Objawy zatrucia

Oczy — pieczenie, łzawienie, obrzęk, zaczerwienienie jako wyraz podrażnienia spojówek. Duże stężenia powodują klujący ból, światlowstręt, pogorszenie widzenia, drobne ubytki I owrzodzenia rogówki. Długotrwale narażenie może powodować częste zapalenia gaiki ocznej i zmętnienie rogówki.

Działanie na układ oddechowy powoduje kaszel początkowo suchy, następnie z odkrztuszaniem śluzowej lub podbarwionej krwią plwociny, uczucie drapania I pieczenia w gardle, ból gnrdla, ból i uczucie ściskania za mostkiem. Pojawiają się trudności w mówieniu, chrypka, bezgłos, duszność i sinica niewielkiego stopnia.

W przebiegu zatrucia wystąpić może obrzęk krtani, skurcz głośni i ostry skurcz oskrzeli. W bardzo rzadkich przypadkach 'może wystąpić obrzęk płuc w czasie do <18 godz. od chwili zatrucia. Objawom ze strony wymienionych narządów towarzyszyć mogą bóle i zawroty głowy, nudności i wymioty, ślinotok, zaczerwienienie twarzy, stan silnego podniecenia, majaczenie. W wyniku narażenia nn wysokie stężenie istnieje możliwość zgonu w ciągu kilku min/godz. z powodu ostrego obrzęku głośni, skurczu oskrzeli, obrzęku płuc, ostrej niewydolności krążenia lub porażenia ośrodka oddechowego.    ^v

Ciężkim zatruciom towarzyszyć mogą dodatkowo hemoliza i zespól wewnątrznaczyniowego wykrzepinnia oraz kwasica o charakterze metabolicznym lub mieszanym.

Pkspozycja skóry na pary nmoniakn prowadzić Inożc do wystąpienia oparzeń I I II stopnia, tj. zaczerwienienia, obrzęku, pęcherzy I bolcsnośel eksponowanej okolicy. Hardzo duże stężenia powodują głęboko penetrującą martwicę rozplywną. Szczególnie wrażliwe na oparzenia są miejsca pokryte potem.

Pomoc przedlekarska

Pacjenta należy usunąć (wynieść) 7 miejsca nnrnżcuia, przy czym osoby ratujące powinny być zabezpieczone maską z. aparatem powietrznym.

Zatrutemu należy zapewnić l>czwzględny spokój I bezruch, najlepiej w pozycji |M>llcżątcj Itlh siedzącej, ponieważ wysiłek fizyczny może -- w przypadku masyw-

ttepo 11:11 ii    •- wyzwolić obrzęk pluć. W razie duszności pmlnwać ihu uaj

lepiej |*irct maskę. Przy skażeniu oczu przemywać je obficie ««I.1

W przypadku oblania amoniakiem należy natychmiast zdląć odzież i przemywać skórę dużą il«»^cii| wody. nic stosując «lo neutralizacji torl«nró« knakiuli ze \V7rIv<Iu nn trakcję egzutctmiczuą. powodującą dnląrzrnte się <|o oparzenia cbrtnit /• iiruii dodatkowego npni/rnla Irinilc/m-pn. W każdym przypadku wr/«nr nabili minii lii iii/n

l^liii/kiitlmvHlii-liill niilf>y /tipMiiilr i|mkn| I upiekę mu/ ihloiih pi/nl nllillil Hrpln.

Pomoc lekarska

Zalrucia inhalacyjne: Nalepy zapewnić pacjentowi bezwzględny spokój i zabronić wykonywania wysiłku fizycznego przez, około 48 godz. w warunkach obserwacji szpitalnej. Wysiłek, np. wchodzenia po schodach, stwarza możliwość wystąpienia obrzęku pluć.

Postępowanie lecznicze ma charakter objawowy. Pacjenlowl należy podawać przez, maskę tlen do oddychania. W przypadku wystąpienia niewydolności oddechowej pacjenta należy zwiotczyć farmakologicznie, zastosować intubację i prowadzić na oddechu wspomaganym lub kontrolowanym. W przypadku decyzji o kontynuowaniu zwiotczenia wskazana jest poprawa oksygcnacji tkanek poprzez zastosowanie dodatniego ciśnienia w końcowej fazie wydechu (PliP.Pl W przypadku, gdy pacjent ma zachowany oddech własny należy stosować wentylację z dodatnim ciśnieniem w całej fazie wydechowej (CPAP). Utrzymujący się silny kaszel jest wskazaniem do stosowania środków przcciwkaszlowych. zawierających kmlcinę Skurcz oskrzeli ustępuje po zastosowaniu inhalacyjnie lub dożylnie sympatyk orni-metyków. Obrzęk płuc poza opisanym wyżej postępowaniem wymaga podawania sterydów dożylnie I inhalacyjnie (np. Amdloson). Icków moczopędnych i działających na układ krążenia oraz albumin lub osocza. Przeciwwskazane jest stosowanie morfiny, leczenie antybiotykami należy stosować w następnych dobach, o ile wystąpią powikłania bakteryjne (zapalenie płuc).

Skażoną skórę przemywać dużą ilością wody. najlepiej bieżącej, nie sio. sując środków neutralizujących. Na miejsca oparzone, pozbawione naskórka założyć jałowy opatrunek. Zasadne jest stosowanie w razie potrzeby również narkotycznych Icków przeciwbólowych.

Skażenie oczu: Przemywać oczy wodą przez około 15 min. przy silnej bołcsnoicl i widocznych zmianach tkanek przedniego odcinka gaiki ocznej I aparatu ochronnego oka podać środek miejscowo znieczulający I zapewnić pacjentowi pilną konsultację okulistyczną; dalej postępować stosownie do zaleceń okulisty.

Powikłania I odlegle następstwa zatrucia

Oczy: Istnieje możliwość powstania owrzodzeń rogówki, a nawet jej pt/rbitia. co prowadzić może do uszkodzenia tęczówki i siatkówki. Późnym następstwem może być zmętnienie togówki. zaćma luh jaskra, upośledzenie lub nawet całkowita utrata wzroku.

Konsekwencją zatrucia może być zapalenie oskrzeli o charakterze btonrhlollit\ nhlllcront, długotrwale utrzymywanie się zmian oblutacyjnych o typie HAI)S. tj. reaktywnego zespołu dysfunkcji dróg oddechowych oraz rozstrzenia oskrzeli. Jako skutek glęlroko |'cnclrojącej martwicy rozplywncj ita skórze |*owstnją rozległe, nieregularne blizny.