1
Już w starożytności filozofowie przypuszczali, że materiał składa się z niewielkich i niepodzielnych dalej cząstek, tzw. atomów. Sądy te, głoszone przez D e m okryta, zostały później wyparte przez pogląd o czterech podstawowych elementach: wodzie, powietrzu, ogniu i ziemi, które łącznie tworzą pozostałe substancje. Tego typu łączne pojmowanie materii szczegółowo opracował Arystoteles, którego autorytet spowodował, że pogląd ten stał się obowiązujący w okresie średniowiecza.
Do hipotezy atomu powrócili znów naukowcy w wieku XVI, starając się wyjaśnić efekty eksperymentów fizycznych, np. zmian stanu skupienia (R. Descart 1596—1650), zachowania się gazów (R. Boyle 1596—1669). Dla dalszego rozwoju chemii ważne znaczenie posiadało odkrycie prawa zachowania masy (A. L. Lavoisier 1774), zdefiniowanie pojęcia pierwiastka oraz opracowanie podstaw analizy chemicznej. Rezultaty eksperymentów, prowadzących do odkrycia nowych praw, np. prawa stosunków stałych (R.L. Proust 1799), można wyjaśnić w sposób jednolity, jak wykazał J.Dalton,, uwzględniając to, że podczas reakcji chemicznych dochodzi do łączenia się atomów.
Dalton (1808) opracował własną teorię atomową, której zasady przedstawić można w następujący sposób:
1. Pierwiastki składają się z niewielkich cząstek materii, które nazywają się atomami.
2. Atomy to najmniejsze cząstki materii, dalej już niepodzielne.
3. Atomy tych samych pierwiastków są jednakowe i mają te same właściwości.
7