29580 Obraz5 (63)

|P^ 18*

131 i

W

w?

Stopień podatności na stres określany jest indywidualnie. Składać się-mogą na niego różne odpowiedzi organizmu, objawiające się np. lękiem agresją bądź też ogólnie pojmowaną niechęcią lub apatią. W innych przypadkach nawarstwianie się sytuacji stresowych. i niemożność rozładowania powstających w ich wyniku napięć mogą doprowadzić do zaburzeń czynnościowych oraz różnorodnych zmian patologicznych w narządach wewnętrznych. Skutkiem może być np. owrzodzenie żołądka, dwunastnicy, choroba wieńcowa serca, nadciśnienie itp.

„r r ’

mmą

A* _M

ii

1BH5    , i j 4^

m. |S m**

r.MPT..ui oróg ^

Stres przewlekły może doprowadzić do rozregulowania systemu emocjonalnego, co z kolei wpłynie na zmiany w funkcjonowaniu narządów wewnętrznych, a w konsekwencji uwidoczni się jako nerwica wegetatywna. Umysł ludzki jest bardzo aktywny i może tworzyć przyszłe scenariusze wytwarzające stres, które powodują że martwimy się i żyjemy vr lęku. (Hannaford C., 1998) W miarę upływu czasu wzrost napięcia mięśniowego może doprowadzić do napadowych bólów głowy, natomiast zmiany powstające w układzie pokarmowym mogą powodować występowanie biegunek albo bólów brzucha o bliżej nieustalonej etiologii. Zupełnie inaczej dzieje się, gdy jesteśmy radośni, szczęśliwi i odprężeni. Wówczas następuje zwiększenie interferonów i interleukin, które (...) zwiększają polaryzację błony, sprawiając, że komórki nie są bezbronne wobec organizmów chorobotwórczych. Adrenalina jest potrzebna do przetrwania w krytycznej sytuacji, a interferony i interleukiny dla zdrowia i długiego życia. (Hannaford C„ 1998)

Na procesy zachodzące w naszym organizmie nie mamy bezpośredniego wpływu. Pośrednio natomiast wpływamy na nie poprzez pokarm, uczucia (oddziałujące poprzez system wegetatywny) i myśli (świadome i podświadome). Przeciętny człowiek ma możliwość podjęcia pewnych obserwacji, które pozwolą na wychwycenie pojawiających się w organizmie zmian dotyczących stresu. Do takich należą m.in. zaburzenia związane z przyjmowaniem pokarmów, skłonność do nadmiernego spożywania używek, poczucie bezsilności, trwałe uczucie zmęczenia, kłopoty z koncentracją uwagi i podejmowaniem decyzji, odczucia bólowe oraz dolegliwości fizyczne.

Indywidualna znajomość poszczególnych przyczyn stresu pozwala na ocenę ich stopnia i umożliwia określenie prawdopodobieństwa wystąpienia w przyszłości ewentualnych chorób mających swe podłoże stresorodne. Wiemy już, że na reakcję stresową mają wpływ rozmaite czynniki o większej lub mniejszej intensywności oddziaływania. Siła stresorów jest uwarunkowana

)

^inbJaiceiia.^^

^ssĄoaddftańipottzeb.

i JB

t jta określania indywidualni*¹ f*¹’ ńe tołę osobowości i temperamentu fO

dnijsnc

•dne maże

tfirffl rowt. Osobowość ¹ łmmam reakcje na sttes. Na pafcl

taiłUtsaone uwarunkowane. Pod rowagę ^dŚKiakżc doświadczenia związane i dn ^afcająsię dwa wzajemnie zróżnicowane ® 11 aitffflfci z n& ąyaępujj, ^ '%®amiiodla jednej, jak, db

74