*>K Wslępim ocena Npi iiwo/.ilnnia linnnsowego
Uuclumok przepływów pieniężnych składa się z trzech głównych części, które ujmują przepływy z poszczególnych rodzajów działalności: operacyjnej (A), inwestycyjnej (B) i finansowej (C).
Pierwsza część sprawozdania zawiera przepływy środków pieniężnych w ramach działalności operacyjnej. W przypadku stosowania metody pośredniej wykazuje się w tej części wynik finansowy netto (zysk lub stratę) oraz wiele pozycji korygujących, które sprowadzają wynik memoriałowy do postaci kasowej. Wśród pozycji korygujących występują w szczególności:
• koszty niepieniężne, które wpłynęły na wynik finansowy, ale nie spowodowały wydatków pieniężnych (np. amortyzacja, utworzone rezerwy);
• przychody i koszty dotyczące działalności inwestycyjnej i finansowej (np. odsetki i udziały w zyskach [dywidendy], wynik z działalności inwestycyjnej, wynik z tytułu różnic kursowych1);
• zmiany stanów niektórych pozycji bilansowych (zapasów, należności, zobowiązań krótkoterminowych, z wyłączeniem kredytów i pożyczek, rozliczeń międzyokresowych2).
W przypadku gdy sprawozdanie jest sporządzane metodą bezpośrednią, wykazuje się najpierw wpływy, a następnie wydatki. Źródłem wpływów operacyjnych są:
• sprzedaż (wpływy brutto ze sprzedaży wyrobów, usług, towarów i materiałów);
• inne wpływy z działalności operacyjnej (np. wpływy z tytułu podatku VAT z działalności inwestycyjnej, otrzymane odsetki za zwłokę w zapłacie należności operacyjnych, odsetki od lokat bankowych do trzech miesięcy włącznie).
Wydatki działalności operacyjnej obejmują:
• dostawy i usługi (zapłata za dostawy materiałów, energii, usług obcych, towarów, podobnie jak w przypadku wpływów, łącznie z wydatkami z tytułu podatku od towarów i usług);
• wynagrodzenia netto (wynagrodzenia pomniejszone o ubezpieczenia, podatek dochodowy i inne potrącenia);
• ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz inne świadczenia (np. przekazane na rachunek ZUS składki na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych);
• podatki i opłaty o charakterze publicznoprawnym (podatki kosztowe, dochodowy oraz wydatki o charakterze publicznoprawnym, np. opłaty skarbowe);
• muc wydatki operacyjne (np. delegacje służbowe, zapłacone odsetki operacyjne, ubezpieczenia rzeczowe i osobowe, wydalki z tytułu podatku VAT z działalności inwestycyjnej).
Informacje o przepływach pieniężnych z działalności operacyjnej pozwalają odpowiedzieć na pytanie, czy środki pieniężne wypracowane przez przedsiębiorstwo (yłownie /.e sprzedaży produktów, towarów i materiałów) zapewniają spłatę hedylów i pożyczek, wypłatę dywidend oraz dokonywanie nowych lokat, bez konieczności pozyskiwania środków ze źródeł zewnętrznych.
W drugiej części rachunku przepływów pieniężnych są wykazywane wpływy l wydatki działalności inwestycyjnej. Wpływy pochodzą:
• ze zbycia wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych (wpływy netto ze sprzedaży wartości niematerialnych i prawnych, środków trwałych i środków trwałych w budowie; nie uwzględnia się zwrotu zaliczek inwestycyjnych);
• ze zbycia inwestycji w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne (wpływy netto ze sprzedaży tych składników nieruchomości i praw, które są zaliczone do inwestycji);
• z aktywów finansowych (akcji, udziałów i innych papierów wartościowych).
Źródłem wpływów z aktywów finansowych jest także spłata udzielonych pożyczek długoterminowych oraz korzyści wynikające z inwestowania (lokowania) w postaci otrzymanych dywidend (udziałów w zyskach) i odsetek (od udzielonych pożyczek lub lokat bankowych, które trwają dłużej niż trzy miesiące). Do pozostałych wpływów inwestycyjnych zalicza się m.in. zwrot zaliczek inwestycyjnych.
Wydatkami działalności inwestycyjnej są wydatki netto na nabycie wymienionych wyżej aktywów trwałych i krótkoterminowych aktywów finansowych oraz udzielone pożyczki długoterminowe. Pozostałe wydatki inwestycyjne to m.in. przekazane zaliczki inwestycyjne, udzielone pożyczki krótkoterminowe3.
Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej informują o wysokości wydatków poniesionych na powiększenie zasobów majątkowych trwale pozostających w przedsiębiorstwie, które w przyszłości umożliwią wypracowanie zysków i dopływ środków pieniężnych.
Trzecia część sprawozdania zawiera przepływy pieniężne z działalności finansowej. Wpływami tej działalności są:
• wpływy netto z wydania udziałów (emisji akcji) i innych instrumentów kapitałowych oraz dopłat do kapitału (wpływy z emisji akcji są wykazywane w postaci kasowej, czyli po skorygowaniu o należne wpłaty na kapitał podstawowy; wniesienie należnych wpłat w następnych latach będzie stanowiło wpływy ujmowane w tej pozycji rachunku przepływów);
Pozycje nie stanowiące przepływów operacyjnych są eliminowane z działalności operacyjnej ze znakiem przeciwnym, np. otrzymane dywidendy należy wykazać ze znakiem ujemnym, a stratę z działalności inwestycyjnej ze znakiem dodatnim.
Zwiększenie stanu aktywów' wykazuje się ze znakiem minus, a zmniejszenie — ze znakiem plus; zmiany stanu pasywów' są ujmowane ze znakami przeciwnymi niż zmiany aktywów, tj. wzrost — ze znakiem plus, a spadek — ze znakiem minus.
Udzielone i zwrócone pożyczki krótkoterminowe o terminie płatności krótszym niż 3 miesiące są ujmowane w kwocie netto. W ujęciu netto są także wykazywane kredyty w rachunku bieżącym i kredyty w linii kredytowej.