23921 P1100612

162 NR RH 8® uwwfie totMowinm SnSyp BjSSffll

iki wartościowania rynku (dochód z dywidendy, wielokrotność akcji w relj^j ysku z akcji, wartość księgowa akcji), wskaźniki hossy i bessy oraz wskaźniki i

oiunktun giełdowej. Ponadto ważne są różne wskaźniki giełdowe jako ]RH| odczyta czasu m giełdzie, głównie identyfikacji punktów zwrotnych na rynky* towaii kursów papierów wartościowych. Chodzi tu o wskaźniki monetarne, ® jj uUH zysku

stroju. Jednocześnie istotne jest stosowanie analizy technicznej papierów ^ kuwych i analizy fundamentalnej spółck-emitcntów oraz statystycznych n

oceny stopy zwrotu i ryzyka papierów wartościowych. Środkami realizacji sty| inwestowania są informacje dotyczące sytuacji na rynku papierów wartości^./¹' i kondycji ekonomicznej spółek, odpowiednie kapitały inwestorów oraz kształty nie struktury portfela inwestycyjnego.

Pbrtfd inwestycyjny to zestaw różnych papierów wartościowych będący

w posiadaniu inwestora, a wybranych ze względu na zróżnicowaną reakcję j| na zmieniające się warunki rynkowe, Portfel zawiera określoną liczbę składni^ (aktywów) o różnej stopie zysku i o różnym ryzyku, których jest tyle. ile rodzaje tych papierów występuje w portfelu. Strategia inwestowania przy uwzględnij teorii portfela papierów wartościowych ( jako kryterium podziału) to jeden i ^ ważniejszych działów nowoczesnych finansów. Strategia dopuszczalnego porjŁ la jest utożsamiana z każdą kombinacją jego aktywów (papierów wartościowych) która spełnia wymagania prawne, instytucjonalne i finansowe. W strategii ety,

tywnego portfela uwzględnia się taki zbiór możliwych jego aktywów, który j_fi| jednoznacznie korzystniejszy od innych z uwagi na stopę zwrotu i ryzyko. Nu. miast strategia optymalnego portfela polega na tym, że inwestor ze zbioru ponf_t. la efektywnego wybiera aktywa tworzące portfel optymalny zgodnie z jego prefc. uncjami, głównie w zakresie celów, stopy zwrotu i skłonności do ryzyka. Zatem w strategii inwestowania ważna jest zasada dywersyfikacji portfela, stanowiąca kryterium dobom papierów wartościowych zgodnie z celami inwestora jjj| uwzględnieniu stopy zwrotu względem ryzyka

Klasyfikacja rodzajów strategii inwestowania zależy od przyjętych kiytoió* ich podziału.

Innymi kryteriami wyboru właściwej strategii inwestowania na rynku papierów wartościowych są:

•    typ inwestora określony według jego preferencji i ryzyka;

•    źródła i wielkość inwestowanego kapitału;

•    horyzont czasowy inwestycji.

Preferencje i skłonność do ryzyka inwestorów są różne dla inwestorów indywidualnych (nieprofesjonalistów) i dla inwestorów instytucjonalnych i indywidualnych (profesjonalistów). W efekcie są one wyznacznikiem wyboru rodzajów strategii (strategie dochodowe, wzrostowe, zachowawcze) oraz metod oceny efektywności inwestowania w papiery wartościowe. Preferencje inwestora w zaknsk wyboru instrumentów finansowych zależą od jego wieku, posiadanych zasobów

^mętnych, oczekiwunej stopy zysku z równych pnpicrów wariościowrych, wiedzy j świadczeniu, warunków inwestowania, skłonności do zamrażania kapitału ^ danym czasie oraz możliwości likwidacji inwestycji zdeterminowane^ Moprnem j_cj płynności. Jednocześnie ważna jest ocena inwestora z punktu widzenia j*y> ytlonnoilci do ryzyka, zależna od jego Icmperamentu 1 wyznawanej filozofii ryzyka Tb filozofia to świadomość istoty ryzy len i psychiczna gotowość do jego podjęcia. _a więc jej znaczenie może być zawarte w pytaniu: ile trzeba stracić, aby zyskać?

Skuteczny inwestor-mencdźer działa w strefie dopus/cżalnego ryzyka oraz zna gtitnfce dużego ryzyka (hazurduj i antyryzyka. Jednocześnie ma on świadomość, że pierwsza z tych granic oznacza niebezpiecznie duże straty, a druga — utratę szans i marnotrawienie zasobów kapitału. Zróżnicowane obszary niepewności i ryzyk a. uwzględniane przy fonnułowaniu strategii inwestowania > podejmowaniu decyzji, cjg przyczyną powstawania trzech rodzajów zachowali inwestorów:

•    preferowania ryzyka ft jego skutków —- inwestor podejmuje decyzje nawet w sytuacji, gdy prawdopodobiedstwo strat przeważa nad prawdopodobieństwem zysku <wielki ryzykant, według którego ryzyko jest naturą człowieka);

•    neutralności wobec ryzyka - inwestor nie podejmuje decyzji, gdy szanse na

osiągnięcie zysku są małe (umiarkowany ryzykant, którego satysfakcjonuje niewielki zysk w relacji do inflacji);

•    niechęci do ryzyka i jego pomiaru - inwestor potrzebuje przewagi prawdopo

dobieństw a zysku nad prawdopodobieństwem strat, tżn. małego, ale pewnego dochodu (unikający ryzyka).

Stopień awersji inwestora do ryzyka zależy również od samych zmian wielkości bogactwa. Wzrost bogactwa umożliwia bowiem inwestorom łatwiejszą akceptację strat, ale straty ograniczają jego silę. W rezultacie wzrost bogactwa wzmacnia apetyt na ryzyko, a straty go osłabiają.

Zróżnicowanie poziomu akceptowanego ryzyka wpływa na kształtowanie się trzech rodzajów zachowań inwestorów: agresywnych, umiarkowanych i konserwatywnych. Prowadzi to do wyróżnienia trzech rodzajów strategii inwestowania im odpowiadających, a więc odpowiednio: agresywnej, umiarkowanej oraz konserwatywnej.

Na rynku papierów wartościowych bardzo ważna jest również ocena jakościowi ryzyka inwestycyjnego za pomocą analizy czynnikowej. Analiza tu uwzględnia zbiór jakościowych wymiarów postrzegania percepcji i oceny ryzyka oraz pozwała na jego ograniczanie. W tym zbiorze można wyróżnić trzy grupy czynników ryzyka. Pierwsza z nich dotyczy poziomu wiedzy o ocenianych strategiach inwestowania, czyli profesjonalizmu, dostępności i wykorzystania rzetelnych informacji, obyciu i zaufania na rynku. Drugą grupę można określić jako poczucie pewności zysku z inwestycji, co wynika z odległości strat w czasie, poczucia lęk u i wielkości zysku niekiedy paraliżującej inwestora. Natomiast trzecia grupa percepcji ryzyka to moiiiwośĆ wycofania się x Inwestycji związana z samodzielnością podejmowania