30532 IMG98

CM MO

Załącznik A (informacyjny)

Metodyka stosowana przy opracowywaniu terminologii

A.1 Wprowadzenie

Uniwersalność stosowania norm rodziny ISO 9000 wymaga stosowania

-    opisu technicznego, ale nie językiem technicznym i

-    spójnej i zharmonizowanej terminologii, którą łatwo mogą zrozumieć potencjalni użytkownicy norm dotyczących systemów zarządzania jakością.

Pojęcia są wzajemnie zależne, a analiza wzajemnych relacji między nimi w obszarze systemów zarządzania jakością i uporządkowanie ich w system pojęć jest warunkiem wstępnym spójności terminologii. Analizy takie stosowano podczas opracowywania terminologii podanej w niniejszym dokumencie. Ponieważ diagramy pojęć stosowane podczas procesu opracowywania mogą być pomocne w sensie informacyjnym, podano je w A.4.

A.2 Zawartość słownika i zasady zastępowania

Pojęcie tworzy jednostkę przenoszoną między językami (uwzględniając warianty jednego języka, np amerykańska odmiana języka angielskiego i brytyjska odmiana języka angielskiego). Dla każdego języka wybrano termin najbardziej odpowiedni dla uniwersalnej przejrzystości pojęcia w danym języku, tzn nie stosuje się dosłownego tłumaczenia.

Definicję tworzy się przez opisanie tylko tych właściwości, które są istotne do zidentyfikowania pojęcia. Informację dotyczącą pojęcia, która jest ważna, ale która nie jest istotna do jego opisu, podaje się w jednej uwadze lub kilku uwagach do definicji.

Jeżeli termin jest zastępowany definicją, to podlega nieznacznym zmianom składni, które nie zmieniają znaczenia tekstu. Takie zastępowanie jest prostą metodą sprawdzania dokładności definicji. Jednakże, jeśli definicja jest złożona w tym sensie, że zawiera liczne terminy, to najlepiej jest je zastępować, stosując jedną definicję lub najwyżej dwie definicje jednocześnie. Całkowite zastąpienie wszystkich terminów będzie stwarzało trudność w składni i nie będzie pomocne w przenoszeniu znaczenia.

A.3 Wzajemne relacje między pojęciami i ich graficzne zobrazowanie A.3.1 Postanowienia ogólne

W pracach terminologicznych wzajemne relacje między pojęciami oparto na hierarchicznym przedstawianiu właściwości rodzajów tak, aby najbardziej zwięzły opis pojęcia był tworzony przez nazywanie jego rodzajów i opisywanie właściwości, które odróżniają to pojęcie od pojęć macierzystych lub siostrzanych.

Są trzy pierwotne formy wzajemnych relacji pojęć wskazane w niniejszym załączniku: rodzajowe (A3.2), par-tytywne (A3.3) i skojarzeniowe (A.4.4).

A.3.2 Relacje rodzajowe

Pojęcia podrzędne w ramach hierarchii dziedziczą wszystkie właściwości pojęcia nadrzędnego i zawierają opisy tych właściwości, które odróżniają je od pojęć nadrzędnych (macierzystych) i równorzędnych (siostrzanych), np. relacje wiosny, lata, jesieni, zimy w stosunku do pór roku.

Relacje rodzajowe przedstawia się za pomocą wykresu w formie wachlarza lub drzewa, bez strzałek (patrz Rysunek A.1).

SI