49687 rozdział (3)

292

Rozdział X. Ana/fao decyzyjno w procesie zarządzania ryzykiem Imws

oraz stwierdził, iż „mierzalna niepewność, czyli właściwe ryzyko - jak ją prawi ci Iow o powinniśmy określać —jest tak odmienna od niepewności memier/al^ się okazuje, iż właściwie nie stanowi ona niepewności. Dlatego termin pewność" powinniśmy zastrzec tylko do jej niemierzalnych aspektów"¹ y _tJ/ winięcie teorii Knighta zaproponował Shackle, który zaakcentował. i's w przy. padku ryzyka można zastosować rachunek prawdopodobieństwa do jego potna-ru i opisu, natomiast w przypadku niepewności zastosowanie rachunku prawdopodobieństwa jest niemożliwe- Podobne ujęcie ryzyka i niepewności opracował O. Lange. Pisał on. iż ..ekonomiści neoklasycznej szkoły zamiast terminu ryzyko używał i określenia niepewność. Obecnie terminu niepewność używa m. w przypadkach, gdy niemożliwe jest zastosowanie w badaniu danego zjawiska rachunku prawdopodobieństwa. Jeżeli natomiast możliwość taka istnieje, używamy raczej terminu ryzyko”⁵.

Długi okres czasu, przez jaki ryzyko jest przedmiotem zainteresowań naukowych. nie spowodował jednak wypracowania jednej, ogólnie akceptowalnej definicji ryzyka. Jest ono bowiem różnie definiowane przez wielu autorów zarówno w literaturze polskiej, jak i zagranicznej. Kaczmarek stwierdza, iż ..defiw-cja ryzyka nie jest obiektywną kategorią, lecz wymaga wielu społecznych kompromisów. uzgodnień i społecznej akceptacji. Najczęściej to. co jest uznawane za niebezpieczeństwo albo szkodę, zależy od uwarunkowań kulturowych, które historycznie stale się zmieniają”⁶. Nie została również jednoznacznie określona etymologia samego słowa „ryzyko”. Bernstein uważa, iż słowo .jyzyko’ pochodzi od staro włoskiego „risicare”⁷ oznaczającego „odważyć się”. Z semantyki tego słowa można wnioskować zatem, iż ryzyko jest kwestią wyboru, a nie przeznaczenia. Jednakże w języku arabskim podobnie brzmiące słowo .jisą” oznacza „los”, „dopust boży”, czyli traktowane jest w kategorii zdarzeń, na które jednostka nie ma wpływu⁸.

W słownikowym⁹ ujęciu ryzyko definiowane jest jako:

—    przedsięwzięcie, którego wynik jest nieznany, niepewny,

—    możliwość, że coś się uda lub nie,

—    próba zdecydowania się na wyżej wymienione przedsięwzięcie.

1

   F.H. Knight, Ri.sk. Uncertainry. Profit. BeardBooks, Washington DC 2002 (rcprunedl‘ ⁵

*    O. Lange. 1977. s. 254.    .

*    T.T. Kaczmarek, Zarządzanie zdywersyfikowanym ryzykiem w świetle badań mimAsof^1-nyeH. Wyższa Szkoła Zarządzania i Marketingu, Warszawa 2003. s. 1 1.

⁷ W języku łacińskim ..risicare” oznacza ..omijać” i zgodnie z tym co pisze Kacznurd nie jak w języku włoskim ,.ris(i)co lub rischio. oznacza ratę. którą statek powinmi w'®¹' bacz: T.T. Kaczmarek, op.cit.. s. 12.    ^

* P. Bernstein. Against the Gods — the Rernarkable Story of Ri.sk. John W'iłev- A Sons.

1998. a. 8.

■¹ Porównaj: Maty słownik Języka polskiego. PWN. Warszawa 1993.    ¹

_l»W S VS .... ...    . I    _