60241 Zdjęcie0201 (2)

grcsji wychowawczych l kolei więc pedagogika teoretyczna przechodzi do przestudiowania samego normalnego procesu rozwojowego, jak on przebiega i czym jest uwarunkowany

Rozdział III

WYCHOWANIE JAKO ROZWÓJ BIOSU

/. Ttoria want wicowa rozboju człowieka

Przekonanie, ze rozwój człowieka jako istoty Żywej odbywa się zgodnie z określona prawidłowością, vv yrużj mc w zagadnieniu periody* zacji okresów rozwojowych IV odrzuceniu tradycji starożytnej podziału żyda ludzkiego na siedmiolecia (dziecko, pachole, młodzieniec, dorosły a/ do głębokiej starości w wieku 70 la!) ze w /gtędu na magiczne znaczenie siódemki, nauka od czasów pozytywizmu szukała podstaw empirycznych dla pcnodyzacji życiu ludzkiego Jednakże ani okresy rozwoju fizycznego bujania w gorę I pełnienia, ani rozwój IcoAdca czy uzębienia nic dały wyraźnych jednoloe granic, ponieważ przebiegają zbyt indywidualnie, dlatego też psychologu rozwojowa szukając czynników zmian i faz psychicznych prryyęła potoczny podział na niemowlęctwo (do I roku życia), wiek po niemowlęcy (czyli żłobkowy, do 4 roku łyda), przedszkolny (do 7 roku życia), wiek szkolny dorastania i młodziniczy, doprowadzający do dorosłości" Jednakże psychologia rozwoju dzieci i młodzieży bada tylko przemiany psychiczne, mc mogąc w sposób istotny mówić o rozwoju fizycznym, społecznym czy tez duchowym Dlatego też pedagogika jako nauka o wszechstronnym rozwoju człowieka musiała wypracować teorię, która łączy w sobie wszystkie możliwości rozwojowe ludzi Stanowi ją tzw. want wicowa teoria wychowania, zapoczątkowana przez Wilhelma Fbtnera. który pierwszy mówił o 4 sytuacjach łub liniach rozwoju, wymieniając a) naturalny wzrost, b) społeczne przekazywanie kultury, c) historyczny proce* wprowadzenia wychowanka do światu wartości i d) duchowy proces powstawania w mm morał* no-rcligijncgo życia*' Znacznie pogłębił tę teorię prof Sergiusz Hcwcn

'* f:. Łazowski i R Toaaszcwska. Rutw4f my ibwrl . (W i Zagadnienia dynamiki rtewiju czhwwka dr cyt., s 711-11

’’ W F111 o c r, SyiiwwibiAf PatlogogŁ. forda u 1913 ». 34*30.

r), wyró/niając w wychowaniu odrębne warstwy. psycbó-. jpoleezną. kulturalną i moralną, dzięki czemu „jednostka 7^^'inicjcjak gdyby ru/em w czterech płaszczyznach bytu, którym

^{I, S}<j«j4 cztery warstwy wychowania jako organizm psychofizycr-^l]jP^vV'^L| j^inostka spolee/nu, juko osobowość włączona w tradycję

J,    r1,^ j juko c/łonck królestwa duchów’’⁵" Po wprowadzeniu po-_llliU^l,,j| _w (jynumicznym ujęciu warstw, które nakładają się jedne na

_w geologii górotwórcze warstwie^⁵*, powstała szczegółowa jfUr ’ ,/ethatronncgo rozwoju, wyjaśniająca przede wszystkim prze-t -jgHH‘1 normalnej progresji wychowawczej, u na jego tle możliwo-t,.dlP,₀j_U (degresja) oruz rozkłudu i dczyntegrucji w procesie wykoleję*

(i^1,1 .y^piiwwowu teoria rozwoju człowieku zakłada, że czynniki *c-jftflt (genic/ne) są zróżnicowane rodzajowo i spontanicznie do* do głosu we właściwym dla siebie czasie i w ustalonej kolejności. ⁱ*’ _r/ij_i; różne podłoża wychowania, w których zachodzą tak zmiany ^|lł'viowo, juk potem dojrzewanie jakościowe Rozwój każdego podłoża manifestuje się wzrostem potrzeb, których ,ptikojcnie kierowane przez wychowawców we właściwym czasie i co ilości, jak też jakości dostarczanych czynników zewnętrznych gitowi tzw, wpływy wychowawcze, powodujące różnicowanie uę Ajidników, czyli dyferencjację podłoża Razem rozwój podłoża wraz ze -r/ę/onymi z nimi wpływami wychowawczymi tworzy warstwę wy-"(ipwania, która w wypadku niedoboru czynników zewnętrznych i L^ku wpływów wychowawczych musi być niewielka i płytka (cherlact-w wypadku zaś nadmiaru czynników zewnętrznych wielka i głęboki (wybujałość).

Każda warstwa w swojej kolejności najpierw przechodzi okrl rozwijającego się kształtowania, w którym pojawiają się nowe zapr irabowam.i Potrzeby, zaspokajane właściwie przez czynniki zewoęti „e i przez wychowawców, wzrastają ilościowo aż do pewnego mak oum, poza które warstwa już nie sięga, ponieważ maksimum stanr losowo wyznaczony górny pułap dla danej jednostki, ale od lego cz warstwa ustala się w swej strukturze i musi być dalej wciąż podsycan do żywotności, prężności dynamicznej na osiągniętym poziomie, ł

" S II * n c n, O ipr:ec:nołclach I jrdnoiel wy chowania. Lwów 1939 ł. 2?

'* S Kunowikt, Proca wychowawczy l Jego struktury. Lublin 1946,