24
Czt# I. rolntantk* juko niultft
W O Lii ębic zaprcpaoiiwanych pr/itz S. K a willę kryteriów klasyfikacji suhdys-cypLa pedńg0głc'ziivcli powstajj coraz. to nowe iŁoeilziiiy. Może to shriadcz.yć
0 TCZWO;".l aetSfigOgrfcr.jej zninici zsuwaniu kolejnymi utazaiami praktyki cdcŁacyj r«i. nic m'cże n-»w byc niepokojącym znakiem zl>>t radykalnego różnicowania s* jej wewnętrznej .struktury. Ten osinrni efekt 7iłsraż.ri każdej naiKC, jeśli now-,-subiy.scyąliny zachndzn swoim zakresem n.i juz istniejące Wówczas pojawia się dictcżpićczmislwo - umicchania pogłębionego. jałazciowęgo rozwoju istniejących dziedzic .ia 1ZCC2 Lodowania ich kolejnych, płytkich mutacji, Zapnbicgajac tym 7jf.ro7euiojc. iłfJcZy <łt»rtd o to. by nowe suUJysoypJiriy wy łaniami dup»ci<i wów.-.rns. gdy dopina ją się podstaw systemu pojęciowego, specyficznych metod hailin oraz pierwszych teorii. jnk było to w przypadku dydaktyki, pedagogiki ogólnej, pęiiagor.ki spółce;-rej. specjalnej. porównawczej teorii wyrhownnia ezv mtuiAliziiigii pedagogiki.
Rokazauy stali praktyki edukacyjnej jaku przitiliniisu hulali pedagogiki ehaiakteiyztijo Się dużym znk/nicuwaniem, klóieniu cdpowiaila wewnętrzne zróżnicowanie pedagogiki naukowej. Na styku obu r/ecz.ywisltiśd teoretycznej
1 nrakryrzrej - lokują się pojęcia. Ich <JesYgnatv pochodzą z edukacyjnej nndzieiwóiti, ale ich definicje ;n dzieleni teoretyków. ZadfultC OCZOuych polega u twcr/cniu symbolicznej i poznawczej rrpwzrmni-ji poszczególnych zjnwisk występujących w jHukiycznyth działaniach podmiotów eihiknr.ji. Często jednak j.jic Zjawiska nie daja siu di> końca oddzielić <uL innych zjawisk. To. jak radzi sobie z syna problemami pedagogika, zostanie zaprezentowane w kolejnym podrozdziale
1.1. Podstawowe pojęcia w pedagogice
Rozwój psxlagc$iki uxi/e być mierzony va pomucii różnych kryteriów, Jednym Z wvZ.uCi:2Vch jCśi kislóiiuiu leezwoju systemu pojęciowego. O nim zaś możni irówii zniówno w kategoriach dościowyclu jak i jakościowyclL W seusk il0tr.ir.w7m mz«7i* -7a ńę zaktes pojęd, któtymi posługują się badacze 1 leoiciyoy. w icnće jnkcóciowym rozwój dokonuje się poprzez udane próby precyzyjnego deimiowania pcótjć. lak .ihy stopniowo eliminować wieloznaczności poęzrzcp.ólnyrł definicji. Problem len jest jednak hantzo złożony. Tnniniwci w definiowaniu p.-ętiża Się z powoda wieloznaeziKiści zjawisk ujmowanych w pipęcia. Warw fO.n.ęiae. 2C pedagogika jako nauka powstała po setkach lat Uwania edukacji jako praktyki 'pcwczitej, A tn ostatnia ulegała cmgjynr przekształceniom i wcwouuzuyu* zróżnicowaniom.
Tak więc pedagogika zajmuje się irienfyfikownniem. nazywaoicttl or.u cklmiowamein wszystkich faktów składajiy-yith się nu praktykę edukneji Fakty k‘ -latuiuasi nżżiiiz sic między sobą .stopniem jędnonulnoMti. Isinieja fakty, zjawisk* CtlUkiiCWjńć uiajace slrukluie niejeihioiixlna. na która skl.ulaja się inne tez. czci*' -lic cjnotcdo.- takty i zjawiska. W skład tych uHlalitich /. kolei wchoiU; lako
i zjawiska jeiimxoJi».\ 1'atuu nicjcfiiteoCnyiti zjawiskiem jst tdOar rę wy. chuwaitie. tKiuczaiiłe. kształcenie itd. Zja wiska te |»ws:nły i ronv!jnły s:- jako ftmuy pmirtyki spotoeznet, a pierwszo próby ie's defi-aiowan-a piferaly ra nsi/.laniii ich głównych składowych. 7 tych ńefiniiri z kniei te::re yey wypcowaićuli piujecia hu dziej szityęgółowu. Taka oto druga Wiali cwał się sssuin u:ę zciowy pedagogiki, zarówno w sensie ilościowym tpizyiusl p.ręv), jak . jakeieiowy.l'. uawężai.ic i precyzowanie zakretów pojędj.
Tak wjęe głównym kryterium w prezentacji poięó podagegiki Nylzie stopiró iClijednoroónoór.i Nnjmriei jeriporrrlre pojęcia tr.ijt| r.-.jiwrizy zasięgv.na::/"rinwy 1 łącznie obejrnij.-| więfcszntr faktów er.uk.tryjnych isfsiej:i::ych w ie::rii p:> 1 f»wlari-t pojęii n węższym 7.isiepi: Jhaniziej jeiini*Tixhtyek;.. Niniejsza część podręcznika służy wpmwadzer.iu w rmżiletny i systctri pojec.cwy i.cda^og.k: 7. punktu wid/enia jej podstaw naukowych. 1'tzyjęlo. ż. .iiopfzekiaczal.1^ g-ćli.eę wyznacza pojęcia, których dalsze zawęższiic spowojowejosy whoczeoie w otsżńi szczegółowych anshz iuldyscyplin poJaaog.L trc-ei.i wrehownn --., dydnfctykk podigogtka społecznej itd. .-. Zbl.żcme się do tej n.v-.ńcv tolzie ntęycnnl zm.sa ie przez wskaranift kimirków rialszęf.o njżriciwarśa się pojęć nedagog-cznych.
Przeiń-yhij-Y pędanoipczne teksty makowe, r.iożn.i zauważyć, że pujecierr. ońajwyz.szym stopniu cjzólnoeci i riiej=:L-i::n elr.otd ;c;L pi^ęcioedukacji. Kdukacja 10 ogól oddziaływań służących liwiuiwaiiiu się LzmicoiaciiJ. .OżW:jau.u: zdolnlic. rptiowyedi cziowięka'. .sicjzćiioittdiiuść toga pojęcia jest liayla w to.riL.neoh Ogóś lulilzialywsms. zmiontóziio. rozwijanie, łdohżeśei żyojowe ezłowio.-a. Otjół orł-iłzialywnii oznaezn otWzinływnnia zerówno ir-hTii-k-ml -ie. juk ■ ir.lywklua rr, świadonst i nietwinrome itd. Odtiziiiływuni.’ li* hyc vys.eiriaiycv.-ie. r.ietiys remniyctrnr.. przygodne, zaplanowane itd. 'śys emaiyczrie i zuplaiiuwan.- dz.al.m.a eiłiikaityjre maja, tntejwe np. w szkolę. Niesystęruai yw.ne i piz.ygud.-i.- z^z.-liOuzU ni.in. w interakcjach niwieśniczycti. kryją sio w pc/skazacli ku.Ury. lip. tlziołaC.t hleraluiy. /iiiieiiianię. roz.uijauie niożę zachodzi.'’ > lakn.lś kCsiłuetftyni tsfoi-nudizowauym) kuci miku przyjętym wediug łuy.erium zewnętrzneco wobss jzsdnr<u-i luk bez uprzednio otwiiego cele.
W pierwszym pz.ypedt.-.i może być t- takie org^n^rwar e ira::y r: lekcji. 3hv w jego efekcie iirzen stopniowo osi: pał jakiś standard riizwcjuwy pn/yjmow aiiy pZtó ptsythnhwie, rp. iimiejęirsittż: ab.slr.ikcyjnego itiyślcir.a. W drtigiiu prz.ypadk.ii nwwijunic zahiłiiuści życiowych titożz być e łosica: cuocziiyin jccoji.ic-wnma p.zcz człowieka jakiejś aktywności, np. g;a w siatkówkę może piov-arzić Jo wyuczeń.n tłCzasiK) wjpćlpiacy w grupie.
/.dolności Życiowe człowieku mogtl dccwizyf win 11 nhszuniw jegn r.irk cjniKiwanin- jiireleklipaliteco, orłc-jonnlnego. -r-erpersonairne:-. irolyw.X’yjrcg<i. Iizyrjiuigii itd. Stan powyzvze.no skomp/i';<:wan:a no/.waz wypu-wadz-ić dwa bkejtsę. ogólne pojęcia, k itre nie do kofca bcz^tnśięun-.is, lecz głównie w daUzyCl. swych Uj zc/egulow i cni ocli lx:da Mtxm i.dukowidy owa aic-.cdiaJKdi.LŚe. J'C
: AvCa<iii>‘<u. Uii.',/-. 1 ywu. .i. Mit^Jit. j. a.azeit :cj :. w.-.-sd«? żu <:ks m