76283 IMGv63

systemowi migowo-językowemu**, który w wersjach pobawionych autor określa systemem językowo -migowym", system w swej istocie charakteryzuje się równoległym przekazem JaJormicji za pośrednictwem njowy dźwiękowej i odpowiadających jej I Alków migowych, z tym że odrzuceniu ulega prymitywna gramatyka naturalnego języka migowego, a wykorzystuje się gramatykę języka polskiego. System ten, jak dotąd, jest wykorzystywany w kontaktach pomiędzy słyszącymi a niesłyszącymi, w kształceniu dorosłych z uszkodzonym słudfl-flh, działalności kulturalno-oświatowej. System językowo--migowy jest opracowany w dwu wariantach: pełnym i uproszczonym.

System językowo-migowy składa się zasadniczo z trzech elementów:

—    z mowy dźwiękowej bądź jedynie wyraźnie artykułowanej (jak

np. podczas tłumaczenia dziennika telewizyjnego przez tłumacza migowego),    ; ^

—    | polskiego języka migań ego, którym równolegle za pośrednictwem znaków ideograficznych i daktylologii w systemie językowym jest dokonywany przekaz informacji,

—    z elementów prozodycznych, na które według twórcy systemu składają się gesty, mimika i pantomimika, stanowiące w sumie o klimacie i atmosferze wypowiedzi^M.

Warianty pełny i uproszczony systemu językowo-migowego uwzględniają wymienione cechy tej formy komunikacji, a więc zapewniają Zgodność z zasadami gramatyki języka polskiego oraz równoległą identyczność przekazu.

Wariant pełny systemu językowo-migowego charakteryzuje się twn, że mówiony tekst jest jednocześnie „co do 1 i ter y” przekazywany za pośrednictwem języka migowego. Natomiast problemem jest dokładna synchronizacja tekstu mówionego i miganego. Ze względu na nieregularność odmian w języku polskim, na co szczególnie wyraźnie zwraca uwagę autor, powstaje trudność w zachowaniu wiernego przekazu tekstu za pośrednictwem języka migowego ⁸¹.

Wariant uproszczony systemu językowo-migowego cechuje ftię jednoczesnym przekazem migowym tekstu słownego z dokładnością

do słowa". Formy gramatyczne, z wyjątkiem czasu przeszłego fi wmi lilrów, odczytuje się z ust, znaczy to, że danemu pojęciu wyrażo-

^M B. flaeaepankowski, System migoioo-językowy na kursach języka migo-dpMps i Siopmte, Warszawa 1906, ZW CBS.

I B. Tlwiuwnli n uniki. Lektorat języka migowego. Kurs wstępny, Warszawa

rzc.

jaaataouua tych trudności omawia B. Szczępankowski w przy-di (tatku publikacji — B. Szczępankowski, Lektorat języka migowego.

nemu. w słowie mówionym odpowiada określony znak języka Alfabet palcowy jest wykorzystywany przy oznaczaniu czaM czasowników. Daktylologię wykorzystuje się takie ^ imion własnych, synonimów i wyrazów bliakoznacznyth.

SYSTEMY ZBUDOWANE NA PODSTAWIE ALFABETU PALCOWEGO

Systemy zbudowane na .podstawie alfabetu palcowego mają H flHH danie umożliwienie osobom z uszkodzonym słuchem postrzeganiu wyłącznie za pośrednictwem receptora wzrokowego, bądź mają jedynie wspomagać odczytywanie z ust. Systemy palcowe (daktyiologiczne) nu- I wiązują do języka, szczególnie do jego formy graficznej — pisana. Odpowiadają gramatycznej i leksykalnej stronie języka. Mogą one mieć postać¹:

—    grafemów — poszczególne znaki alfabetu palcowego odpowiadają, z uwagi na ich treść, dokładnie literom alfabetu, zaś wypowiedzi za pomocą palcówki grafemowej stosują się do zasad pisma,

Sinemów — systemy znaków palcowych uzupełniających i uwidaczniających, jak powiada Forchhammer, artykulację niewidoczną przez symbole uzupełniające to, co widoczne i w ruchu,

—    fonemów — kiedy fonemom mowy dźwiękowej odpowiadają stosowne znaki różniące się od alfabetu.

JSystemy kiaemowe

Znaki ręczno-ustne dra Jana Siestrzyńskiego. Jan Siestrzyński był zdecydowanym zwolennikiem metody językowej. W związku z tym swymi zainteresowaniami obejmował także problematykę odczytywania z ust. Uważał jednak, że przyswojenie umiejętności odczytywania z ust jest niezwykle trudne dla dzieci niesłyszących. Także niekiedy -przesadny sposób artykulacji, jaki stosuje wielu nauczycieli w celu ułatwienia dzieciom odczytywanie z ust jest dla niegK „...nienaturalnym i niewłaściwym mowie naszej...”, w związku z tym „Najlepiej by było obejść się bez takich nadzwyczajności i jak najwcześniej uwagę dziecięciu na organy i czystą mowy naturę zwraeMB do czego jedynym i najlepszym środkiem są ...ręczno-ustne znała* *8

1

Za H. Jussen, M. Kruger, Manuelle Kommun.kationshilfen, B ^UD Cytaty za J. Siestrzyński, Teoria i mechanizm mowy. Część Ł.® nizmie mowy ludzkiej z uwagami nad sposobem uczepia giucbooiu z maszynopisu wypożyczonego od ob. Konstenckiego w maju 1985 wewnętrznego w Instytucie Pedagogiki Specjalnej.