85463 wmp0012

współczcsr.ych zagadnień kultury masowej, szerzonej przez środki masowe; informacji, iak kino. rać.o. telewizja.

b) Historia myśli i doktryn pedagogicznych zajmuje się rozwojem r.-*ll:rk:.;- n.ul sprawami wychowaniu w posłań idei. pomysłów, projck- j lów refom: zawsze w związku z postępem innych nauk oraz z prądami poetyczno społecznym:, kulturalnymi i umysłowymi epok badanych. Najważniejszy przedmiot te! nauki stanowi sprawa kształtowania się , ideologu wychowawczej, ideału człowieka oraz teorii pedagogie?.- i nych. Ideologię w wychowaniu tworzą wartości, realizowane w po- j stawach wychowawczych ludzi. Tak więc pierwotna dzielność fizyczna •staja sic n <licków cnotą (an-u-), k1ói:i w powiązaniu mądrością 1 stworzy podstawę greckiej paidet, podobnie jak męstwo i sprawiedliwość w cnocie rzymskiej (r/r/iw)"*. Humanistyczną ideologię staro żyinnśń przewartościowała idea chrześcijańska, przynosząca w kulturze nowe wartości ewangeliczne. ;yk pokora, miłość, służba. Potem w kulturze mieszczańskiej icca pracy i oszczędności wiąże się z ustrojem kapitalistycznym¹'³. Ideologia zaś nacjonalistyczna i faszystowska <ło-:ji owndząj-i aż do współczesnych walk światopoglądowych. Z rozwojem ideologii społeczno-wychowawczej sto; blisko w związku ideał cziowic !

, klery przyświeca w działaniu wychowawczym. Począwszy od greckiego ideału kulokugatii (kolos - piękny, kat i. agathox dolny), czyli człowieka pięknego fizycznie i szlachetnego moralnie, w dziejach i wychowania rozwija się wzór wychowawczy człowieka juko mędrca-retora, jako Świętego, jako rycerza chrześcijańskiego, dworzanina, ; geuteJmana. pal noty, dobrego obywatela aż do współczesnych ideałów ..nowego człowieka". Wreszcie różne założenia, pomysły, tezy, postulaty I programy wychowania składają się na rozległą dziedzinę teorii pedagogicznej, w której doktryny wypracowane przez twórców dają obraz zawiłej mozaiki prądów i kierunków pndagogjcznyeh^{6 5}, zorientowanych indywidualistycznie lub socjologicznie, biologicznie lub kuł- J Utrystyernin, religijnie lub ma ierialistycznie, doprowadzając do współ czesnego sisnu systemów wychowawczych, o C2ym szczegółowiej będzie mowa.

■»* K. i. M o u. JfisioiiC de ITdtieatim dans fdnłujuisń. l‘ .rw 19*1.

** M. OiSowst.i, .Utrrahuif >nvs:<;zwtska. Łódź I9>ti.

.1. r;i ■.i .i v/kŁ ks.. /dra i-.w.-ieka -.<r uspótceMHb prątbtb filozoficznyth. 1'canai f)ń-.

^<s L. C h m u j, Pnit/y i bhnat/:: t-: pet/ogogu-e XX winku. dz. cyi.

2. Nauki empiryczne «• pedagogice

Wychowawczy rozwój człowieka wiąże sic /. życiem jego organizmu, zżyciem wewnętrznym psychiki ora/ żydem społecznym w środowisk u ludzkim. Wymienione zjawiska życiowe uwiklzim w wychowaniu są opisywane i badane głównie w sposób empiryczny; obserwacyjnie lub eksperymentalnie przez trzy nauki pedagogiczne; biologię v/ycltowania, psychologię wychowania i socjologię wychowania.

a) Pierwsza z nich biologia wychowania mówi o biologicznych podstawach życia organizmu, przekazywania życia i roziodu on./, zaznajamia / organicznymi procesami wzrostu ciała i rozwoju mięśni*¹'. W tym celu przedstawia strukturę i fimhiijoiuiw.mb oigamzm.i juko zespołu komórek, tkanek i narządów, działający;!' w koordynowanych systemach: trawiennym, oddechowym, krwionośnym, wydali'krym i mięśniowym. Podstawę koordynacji fizjologicznej organizmu tworzy system hormonalny gruczołów dokrewnyoh, litóie pobudzają lub hamują działalność organizmu. Reakcje nadnerczy, grasicy j węzłów chłonnych na czynniki drażniące (sinu-ory) stanowią podstawę uw. stiesu życia jako odporności organizmu przeciw wyczerpani id¹, czerw zapobiega życzliwość, radość, relaks. Drugi system - nerwowy, reagujący na IuhI/cc zmysłowe odruchami rdzenia pacierzowego, popędami centrów podkorowycli oraz świadomymi i dobrowolnymi ruchami (pniksjami) kory mózgowej, wywołuje procesy i przeżycia psychiczne, koordynuje działalność całego organizmu, wprowadzając łączność ze śrmlowiskicin. Cechy fizyczne organizmu (wzrost, waga, wygląd) i cechy psychiczne łącznic zc sposobami reakcji wyjaśnia biologia lak zależnością od warunków środowiskowych (ilość i jakość pokarmu, wody, powietrza, światłu, ruchu i ani), jak ceż od stałych właściwości wewnętrznych organizmu w postaci konstytucji budowy ciała, konstytucji nerwowej i konstytucji hormonalnej. Te ostatnie warunki prowadzą do zagadnienia dziedziczność: fizycznej i psychicznej, związanej z układami genów w chromosomach komórek rozrodczych i prami genetyki klasycznej Mendla. I.' pod-

⁴⁴ J A 11 ni ii n, liiologieziutpadsiuny zuekowatsia III. 2 anę..', War»2Hw?i .970; A. S ni i i li, Cinto tli. i. ang,.1, Warszawu 1971; N V.' o I n ń < k '. /?.>n •.:/ bioiogfws cJo»ieka. Warszawa 1970; J. U o d ii n n w i c z, U V.-,v kmteimz-Mjttnr mv'i■•'.ii uur.ty.-

Warszawa Płftft.

('!. z ang.). Warszawa !!!<»?•'.

•II. Sc I y c. Si km ima