83665 skanowanie0021

220 IS^pil-|S^MVIEDZl W ANALIZIE STYLISTYCZNEJ

Ż^jpwski l.,2&0i_% R®id|084?, Świat i Polska 2003. Prognozy, analizy, opinie. Wydanie specjalne „Polityka”, „The Economist” nr 1/2002, grudzień 2002-marzec 2003, s. 70-71.

b) inne

Degler A;} 2001, Zawsze' o Nir%jggyli Psychoriachia WRkącowska, „Tygodnik Pt^yszechńj^’ 2001, nr pi (|l czerwca), s.8.

Mcncwel A., 2001, Kaliningrad, moja miłość, „Gazeta Wyborcza” 2001, nr 77.3681 (sobota-niedziela, 31 marca — 1 kwietnia), s. 21-22; „Gazeta Wyborcza” 2001, nr 83.3686 (sobota - niedziela, 7-8 kwietnia), s. 21-23.

Ustynowicz A., 2001, Lem i Golem, „Nowa Fantastyka” 2001, nr 10, s.72.

Śpiewak P., 1995, Schole, „Nowa Res Publica” 1995, nr 4(79), s. 18—ł®.

2.3. Prace zaliczeniowej metodyki języka polskiego; z lat 1995-1999) studentów IV roku Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Agnieszka Mikotajczuk

rcxK

Cs'

CL

<5*7

x~~

Rozdział 9

^ k*Mę

0{,

REPORTAŻ? - UOBECNIENIE PRAWDY TTCzfeoWIEKU IŚ WIECIE

„Nie chodziło mi nigdy o zwykle gromadzenie faktów, nazwisk, anegdot itd., lecz o poznawanie i przeżywanie innych losów i światów, o badanie zachowali i emocji ludzi usytuowanych w różnych kontekstach kulturowych i historycznych ”.

Ryszard Kapuściński, „Lapidarium IV”, 2000, s. 112

Co mówi nazwa? Najgłębsze korzenie słowa reportaż tkwią w łacinie, w której przedrostek re- oznaczał ‘na nowo, cofając się’, zaś czasownik portare — ‘nosić’. Z połączenia tych elementów powstało łacińskie reportare o sensie dwojakim: ‘odnosić, donosić; oddać’ i ‘zawiadamiać’. Do polszczyzny nazwa reportaż w znaczeniu dzisiejszym trafiła za pośrednictwem języka francuskiego (fr. reportage) w latach 20./30. XX w., choć już w latach 70. XIX w. zapożyczyliśmy z angielskiego określenie reporter oznaczające dziennikarza, kogoś, kto zbiera informacje o ludziach i zdarzeniach, aby przedstawić je czytelnikom lub widzom jakby na nowo, pozwalając im cofnąć się w czasie i poczuć świadkami tego, co zaszło. Teksty o charakterze reportażowym powstawały już w starożytności [zob. Wańkowicz 1974, 24], ale dopiero wiek XIX wprowadził pojęcie reportażu do ogólnej świadomości gatunkowej twórców i czytelników. Pierwotnie uwaga reportera skupiała się na zdarzeniach sensacyjnych, aferach i skandalach, co nie przysparzało mu dobrej sławy. Współcześnie jest to tylko jeden z nurtów zainteresowań reportera (główny - w pracy reportera prasy brakowej). [Obce odpowiedniki nazwy polskiej: ang. reportage, fr. reportage, niem. Reportage, ros. oierk i reportaż.]

Co mówią słowniki i poradniki?³ Reportaż to gatunek publicystyczno-literacki, zaliczany do literatury faktu. Do tradycyjnie przypisywanych mu cech należą:

•    plastyczność, żywość opisu;

•    autentyzm;

•    aktualność;

•    dokumentaryzm;

•    rola autora jako obserwatora, uczestnika lub rekonstraktora zdarzeń;

•    subiektywizm; obiektywizm;

•    funkcja sprawozdawcza, wyjaśniająco-perswazyjna i estetyczna;

•    swoboda kompozycji i stylu; styl artystyczny.

⁵ Por.: Bemacki Marek, Pawlus Marta (2000), „Reportaż”, [w:] tychże, Słownik gatunków literackich, wyd. III. Bielsko-Biała: PPU „PARK", s. 611-615. Kąkolewski Krzysztof