230 231 (4)

Jonizacja wapniowa (ogólna) wg metody Wermela

Elektroda czynna z folii 400 cm² (12,5 x 32 cm) ułożona jest na plecach w okolicy międzyłopatkowej i górnej lędźwiowej. Podkład z gazy złożony z 2—3 serwetek wysycamy 1—2% roztworem chlorku wapnia (50—100 ml). Warstwa pośrednia zwilżona jest ciepłą wodą (ryc. 121).

Dwie elektrody bierne (10 x 15 cm) lub (12,5 x 16 cm) umieszczamy na łydkach. Elektroda czynna włączona jest do anody, elektrody bierne do katody. Natężenie prądu 10 do 20 raA, czas zabiegu 20 minut. Jonizacje met. Wermela stosuje się w ogólnych nerwicach układu wegetacyjnego.

Jonizacja nerwów potylicznych

Podkład wraz z elektrodą układamy na karku i dolnej części potylicy. Ilość roztworu leku 20—30 ml. Rozmiar elektrody czynnej: 6 x 10 cm. Elektroda bierna (4 x 12 cm) wraz z podkładem umieszczona jest na czole. Natężenie prądu 4—6 mA. Czas zabiegu 20 minut.

W nerwobólu nerwów potylicznych stosujemy jonizacje betabionowe i nowokainowe. W przypadkach zmian zniekształcających w kręgach szyjnych, dających wtórne objawy nerwobólu, wskazane są jonizacje salicylowe.

Modyfikacją zabiegu jest tzw. „mały kołnierz Szczerbaka”. Pod elektrodą czynną anodową, ułożoną na górnych kręgach szyjnych (z objęciem na bocznych stronach szyi okolicy górnych zwojów gwiaździstych), podajemy roztwór wapniowy, elektrodę bierną czołową włączamy do katody. Działanie zabiegu polega na odczynowym wywołaniu przekrwienia czynnego w obrębie mózgowia i siatkówki oka. Wskazania: zmiany zwyradniające w siatkówce oka i zespół tętnicy kręgowej (syndioma arteriae vertebralis).

Jonizacja śródmózgowa (transcerebralna) wapniowa i jodowa

wg metody Bourguignona (Ryc. 122)

Chory otrzymuje zabieg w pozycji leżącej. Wykonanie zabiegu należy do lekarza. Na zamkniętych powiekach obu gałek ocznych ułożone są owalne podkładki z folii igielitowej (4x5 cm) posiadające _w środku otwór o średnicy 1—1,5 cm. Bezpośrednio na nich ułożone są tampony owalne (gaza, wata) wysycone l°/o roztworem CaCl2. Elektrody oczne owalne z folii cynowej (2x1 cm) ułożone są symetrycznie na tamponach lekowych obu gałek ocznych. Przewód rozwidlony posiada na swych końcówkach dwie płytki cynowe, okrągłe, tzw. „wtórne elektrody kontaktowe", o wymiarze 0,4 x 0,4 cm. Każdą płytkę kontaktową układa się na środku elektrody ocznej, zwracając uwagę na jej dobry kontakt stykowy. Opaska z folii igielitowej ustala pozycję elektrod i tamponów. Przewód od elektrod ocznych włączony jest do anody. Elektroda bierna (płytka z folii cynowej 3x2 cm) wraz z podkładem wilgotnym umieszczona jest tuż poniżej potylicy, jej przewód włączony jest do katody. Natężenie prądu (dawka na obie gałki oczne) wynosi 1,5—2,5 mA, czas zabiegu 30 minut. Seria obejmuje 15 zabiegów (6 co dzień i 9 co drugi dzień). Przerwy między seriami 3—6-tygodniowe.

W jonizacji śródmózgowej jodowej przy takiej samej technice zabiegu elektrody oczne połączone są z katodą, elektroda bierna z anodą. Tampony oczne są wysycone 1% roztworem jodku potasu (KJ).

Po zabiegu chory przebywa w wypoczywalni w przeciągu godziny w zasięgu opieki lekarza lub pielęgniarki.

Jonizacje śródmózgowe stosuje się zgodnie ze wskazaniami Bourguignona w leczeniu porażeń połowiczych po wylewach krwawych do mózgu lub po zatorach tętnicy mózgowej środkowej (a. cerebri media). W zależności od ogólnego stanu chorego zabiegi rozpoczyna się w 3—4 tygodniu od wystąpienia porażenia.

Działanie zabiegu: po jonizacji śródmózgowej wapniowej i jodowej występuje przekrwienie czynne w półkuli mózgowej i kończynach położonych przeciwległe do oka elektryzowanego. Stosując zabieg przez obie gałki oczne uzyskuje się przekrwienie czynne w półkuli po stronie uszkodzenia mózgowia oraz poprawę krążenia w kończynach porażonych (po stronie przeciwległej do urazu). Niezależnie od tych efek-

231