230 (32)

230    11. CIĘCIE TERMICZNE

spala żelazo w reakcji egzotermicznej. Cięcie stosuje się również do stali stopowych i metali nieżelaznych. Można ciąć stale niestopowe o grubości do ok. 75 mm, a metale nieżelazne do ok. 15 mm. Cięcie i żłobienie łukowo-tlenowe z powodzeniem można wykonywać pod wodą.

Cięcie łukowe elektrodą otuloną. Do tego rodzaju cięcia stosuje się elektrody stalowe o otulinie specjalnej (celulozowej, rutylowej), wytwarzającej dużą ilość gazów pomagających usunąć stopiony metal z powstającej szczeliny. Proces jest więc podobny do procesu spawania. Jakość cięcia jest niska. Oprócz stali niestopowych można ciąć (w celu złomowania) metale nieżelazne.

Cięcie łukowe metodami TIG, MAG lub MIG. Cięcie tymi metodami jest stosowane bardzo rzadko i tylko z konieczności, odbywa się na tych samych zasadach co spawanie. Zasadniczą różnicą jest większe natężenie prądu i większe natężenie wypływu gazu osłonowego, którym w metodzie TIG jest zwykle mieszanka Ar + H2, a w MIG/MAG odpowiednio mieszanki Ar + CO2 i Ar + H2. Można ciąć stale wysokostopowe i stopy wszystkich nieżelaznych metali, ale jakość cięcia jest niska.

11.6. Cięcie strumieniem wody

Cięcie strumieniem wody pod względem kinematyki procesu (wąski strumień tnący, przemieszczanie głowicy) i formy wycinanych części jest podobne do termicznych procesów cięcia i w pewnym zakresie może je zastępować lub uzupełniać. Woda - uprzednio sprężona do 200+400 MPa - jest przetłaczana przez wykonaną z szafiru, rubinu lub diamentu dyszę przyspieszającą o małej średnicy (rys. 11.12) po to, by uzyskać wąski jej strumień o prędkości osiągającej nawet trzykrotną prędkość dźwięku. Jeżeli są cięte materiały miękkie, takie jak tworzywa sztuczne, guma, skóra, drewno, papier i środki spożywcze, to szczelina powstaje w wyniku erozji materiału ciętego samą wodą, bez dodatku ścierniwa. Do cięcia metali i stopów, np. stali narzędziowych, tytanu, aluminium, oraz węglików, ceramiki i szkła konieczne jest dodanie do wody proszku ściernego. Zwykle jest to naturalny krzemian granatu (gamet) o ziarnistości 0,2+0/4 mm. Cząsteczki ścierniwa są zasysane do komory, w której powstaje niewielkie podciśnienie, a następnie mieszanina wody i ścierniwa przepływa przez cylindryczną dyszę centrującą i opuszcza ją jako spójny, wąski strumień tnący o średnicy nieco większej niż średnica dyszy. W większości zastosowań jest to więc cięcie ścierniwem przenoszonym przez strumień wody.

Cięcie strumieniem wody ze ścierniwem jest często porównywane ze względu na zakres zastosowania, jakość i prędkość z cięciem termicznym, szczególnie laserowym. W porównaniu tym uwidaczniają się następujące zalety:

—    można ciąć praktycznie wszystkie materiały, oprócz supertwardych, np. diamentu;

—    mniejsze są ograniczenia co do górnej granicy grubości ciętych materiałów;