237 (14)

refrakcją astronomiczną a jej wartością teoretyczną, tj. określoną na podstawie wzorów i tablic poprawek.

Wymienione błędy powstają w procesie poprawiania odmierzonej wysokości i dlatego należy dokonać analizy dokładności elementów ogólnej poprawki.

13.1.5. Określanie wartości błędów przypadkowych

pomiaru wysokości

Przy analizie dokładności pozycji konieczna jest znajomość wartości błędów wysokości zmierzonej i zliczonej. Błędy wysokości zmierzonej są zwykle większe od błędów wysokości zliczonej. Istnieje kilka sposobów określania wartości błędów pomiaru wysokości sekstantem. Jednym z nich jest praktyczny sposób oparty na pomiarze poprawki indeksu na linię widnokręgu. Jak wynika z poprzednich uwag. warunki hydrometeorologiczne mają wpływ na stan widnokręgu, który odgrywa decydującą rolę w powstawaniu błędów przypadkowych pomiaru.

Przeprowadzone przez Rachowieckiego [12] pomiary wykazały dużą korelację między błędem średnim pomiaru poprawki indeksu na linię widnokręgu a błędem średnim pomiaru wysokości. Pomiary opracowane dla różnych warunków przedstawiono w formie wykresu na rys. 13.5.

Rys 13.5. Zależność między błędem średnim pomiaru poprawki indeksu na linię widnokręgu a błędem średnim pomiaru wysokości

Przez punkty pomiarowe przeprowadzono prostą o równaniu

±(c+d*m,),    (13.5)

gdzie:

m, — błąd średni pomiaru wysokości sekstantem,

m, — błąd średni określenia poprawki indeksu na linię widnokręgu [min łuku], e — wartość empiryczna równa 0,3, d — współczynnik nachylenia prostej wynoszący 0,5.

237