0929DRUK00001777

265

REFRAKCJA ASTRONOMICZNA

Z temi wartościami obliczamy 7, w^Tedlug wzorów (106) i (107), korzystając przy obliczaniu z tablic funkcji 4 (ust. 13).

Refrakcja średnia na horyzoncie astronomicznym według^-obliczenia Rada u’a wynosi 36' 48".

60. Refrakcja prawdziwa. Przykład. Ponieważ miejsca obserwacji znajdują ślę w różnych szerokościach geograficznych i wzniesione są rozmaicie nad poziom morza, a stan atmosfery podlega ustawicznym zmianom i w ogólności różni się od stanu, któremu odpowiada refrakcja średnia, więc refrakcja prawdziwa, jaka zachodzi w danem miejscu obserwacji w danej chwili, w ogólności różni się od refrakcji średniej, określonej przez ■wzory (88') t''(108). ^%

Jednakże różnice, jakie tu zachodzą, są tak małe, że refrakcja prawdziwa może bjfl zawsze obliczona przez dodanie do refrakcji średniej poprawek, wyrażających wpływ zmiany elementów, od których wartość refrakcji zależy. Zajmijmy się wyznaczeniem tych poprawek.

Niechaj będzie w chwili obserwacji p ciśnienie atmosfery, t temperatura powietrza a tc ciśnienie pary wodnej, zawartej w powietrzu, w miejscu obserwacji, położeniem w szerokości jMp' graficznej <? i wzniesionem nad poziom morza na h metrów. Znaleźć wartość refrakcji prawdziwej w powyższych warunkach.

Jeżeli pod ciśnieniem p₀ (t. j. jednej atmosfery) i przy temperaturze 0°C gęstdśfćgazu wynosi p₀, to pod ciśnieniem p i przy temperaturze f° C, gdy przez a oznaczymy spólczynnik rozszerzalności gazu na 1° C, gęstość jego wynosi

P = Po •    + K

P o

Oznaczmy w warunkach wyżej określonych przez p/ gęstość suchego powietrza, a przez a,' gęstość pary wodnejSkoro ciśnienie powietrza wilgotnego jest p, a ciśnienie pary wodnej 7t, to Ciśnienie suchego powietrza wynosi -p— %. Ody dla suchego powietrza i pary wodnej przyjmiemy ten sam spółczynnik rozszerzalności, a, to jest