23 (706)

Rozdział I

powoduje powstanie innych. Potrzeby uzupełniają się wzajemnie, czyli są komplementarne, również są substytucyjne.

Ze względu na ogromną liczbę potrzeb, sporządzenie pełnej ich listy jest skazane na niepowodzenie. Spotykane są jednak różnorodne próby klasyfikacji potrzeb, gdzie autorzy starają się sporządzić względnie uniwersalny podział, lecz należy zauważyć, że jest to bardzo trudne.

Do najpopularniejszej klasyfikacji potrzeb należy hierarchia potrzeb przeprowadzona przez A.H. Maslova, która jest przedstawiona na rysunku nr 1. Podzielił on potrzeby według stopnia nieodzowności ich zaspokojenia. Stosując to kryterium, ustalił listę potrzeb wrodzonych, poczynając od potrzeb najniższego rzędu a kończąc na potrzebach najwyższego rzędu. Potrzeby najniższego rzędu nazwane są potrzebami niedoboru, natomiast dwie najwyższe potrzebami rozwoju jednostki. Według Maslova potrzeby znajdujące się wyżej w hierarchii mogą być zaspokojone dopiero wówczas, gdy zostaną zaspokojone potrzeby niższego rzędu. Natomiast rozwój psychologiczny człowieka zmienia ważność potrzeb.

Zaspokojenie potrzeb następuje w wyniku nabycia i zużytkowania dóbr a konsument wybiera te dobra, które dostatecznie zredukują jego napięcie. Dlatego tak istotna jest znajomość tych potrzeb dla wyjaśnienia zachowań konsumenta oraz dla celów marketingowych.⁴³

Rysunek nr 1    Hierarchia potrzeb według A. Maslova

Źródło: opracowanie własne na podstawie :praca zbiorowa pod red. Z. Dach, Wprowadzenie do ekonomii, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków 1993, s.34

⁴³ Ibidem, s.49-50

23