240 (25)

240    12. KONTROLAJAKOŚCI W SPAWALNICTWIE

Rysunek 12.3. Obrazy nieciągłości wykryte za pomocą badań penetracyjnych: a) w postaci ciemnych Kna na powierzchni spoiny przy użyciu ponetranta barwnego, b) w postaci jasnych Kmi ujawniających pękniącia przy zastosowaniu badań fluorescencyjnych

nadmiar z powierzchni i pokrywa ją białym, szybko schnącym płynem - wywoływaczem, który „wyciąga” na powierzchnię barwny penetrant pozostały w nieciągło-ściach i ujawnia ich obraz. Jeśli jest zastosowany penetrant fluorescencyjny, to jego nadmiar zmywa się z powierzchni, a pozostały jeszcze w nieciągłościach obserwuje się w świetle ultrafioletowym. Wyniki badań penetracyjnych pokazano na lys. 12.3.

Badania PT można stosować do wszystkich materiałów nieporowatych i wszystkich rodzajów złączy i spoin. Zaletą tych badań jest prosty w stosowaniu, lekki i względnie tani sprzęt oraz łatwa ocena wskazań. Utrudnieniem w interpretacji może być zbyt wysoka temperatura obiektu (powyżej 50°C) i zanieczyszczona jego powierzchnia. Jeśli są wymagane inne badania nieniszczące, to badania PT powinny być przeprowadzone jako pierwsze, aby w nieciągłościach nie pozostały zanieczyszczenia po badaniach poprzednich, np. MT, UT.

12.2.3. Badania magnetyczno-proszkowe (MT)

Badania MT są jedną z kilku metod badań, w których wykorzystuje się rozproszenie wzbudzonego w badanym obiekcie pola magnetycznego (rys. 12.4a, b). Ferromagnetyczny proszek naniesiony na powierzchnię obiektu, skupiając się na nieciągłościach, wskazuje je, pod warunkiem że linie sił wzbudzonego pola przebiegają pod dużym kątem względem kierunku pęknięcia - w praktyce od 45° do 90° (rys. 12.4a, c). Metoda ta umożliwia wykrycie w złączu nieciągłości wychodzących na powierzchnię (rys. 12.5), a nawet znajdujących się tuż pod powierzchnią. Są to głównie pęknięcia, przyklejenia na brzegu spoiny, porowatość na powierzchni, nawis lica. Można ją stosować tylko do materiału ferromagnetycznego, praktycznie do stali o strukturach innych niż austenityczna. Metoda MT jest przydatna do badania większości rodzajów złączy. Jej zaletą jest krótszy czas badania niż metodą PT, a więc niższy koszt - mimo że koszt urząjdzeń do badań MT jest wyższy - oraz dokładne odwzorowanie wymiarów nieciągłości.