251

Metoda siatki tlenków może być stosowana do wszystkich gatunków stali. Próbę przeprowadza się wygrzewając zgład w warunkach austenityzowania w atmosferze utleniającej, w wyniku czego tlen dyfunduje po granicach ziarn austenitu, tworząc siatkę tlenków. Następnie próbkę hartuje się. Po zeszlifowaniu i wykonaniu zgładu można zaobserwować ciemną siatkę tlenków, która wyznacza granice ziarn byłego austenitu.

Metoda siatki ferrytu lub cementytu może być stosowana do stali podeutektoidalnych (0,5+0,7% C) lub nadeutektoidalnych (ok. 1% C). Polega ona na powolnym chłodzeniu stali po austeni-tyzowaniu do temperatury Ar_lp w wyniku czego wydziela się siatka ferrytu lub cementytu, którą można ujawnić na zgładzie przez trawienie.

Metoda siatki perlitu jest stosowana do stali do ulepszania. Polega na zahartowaniu długiej próbki przez zanurzenie jej do połowy w wodzie. Wówczas na poziomie wody powstaje siatka perlitu zaznaczająca byłe granice ziarn austenitu, która może być ujawniona przez trawienie.

Metoda trawienia odczynnikiem teepolowym może być stosowana do wszystkich stali. Po zahartowaniu zgłady trawi się w odczynniku złożonym z nasyconego roztworu kwasu pikrynowe-go w alkoholu z dodatkiem 0,5+0,1% alkilosulfonianu sodowego (teepolu), który wytrawia granice ziarn martenzytu (byłego austenitu). Niskie odpuszczanie (230°C) lub podgrzanie odczynnika (60°C) ułatwia proces trawienia.

Metoda trawienia na gorąco ma kilka odmian i może być stosowana do wszystkich gatunków stali:

a)    Próbkę (zgład) austenityzuje się w atmosferze ochronnej, po czym wpuszcza się powietrze na 30+60 s lub chlorowodór na 2+3 s.

b)    W piecu solnym austenityzuje się najpierw próbkę w soli obojętnej, po czym przenosi się ją do kąpieli chlorkowej (trawiącej) (1/3 BaCl2 + 1/3 CaCl2 + 1/3 NaCl) nagrzanej do tej samej temperatury. Trawi się 2+3 min, a następnie hartuje, myje i suszy. Granice byłego ziarna austenitu mają postać ciemnej siatki na jasnym tle.

42. Przedstaw zasadę klasyfikacji wielkości ziarna austenitu wg ASTM

Metoda opracowana przez ASTM i stosowana obecnie na całym świecie opiera się na wzorze