253 (27)

stężenie hormonu. stężenie tlenu ilp.). Innym przykładem mo/e być układ syntezy białka, którego wejściami jest stan czynników aktywujących, a stanem wyjściowym warto# dwustanowa (synteza, brak syntezy).

Znaczenie poszczególnych czynników opisujących układ jest następujące:

-    wejścia opisują fizyczny stan czynników oddziałujących na układ, ich forma niekoniecznie musi być taka sama (temperatura, ciśnienie, stężenie substancji, czas);

-    wyjścia opisują fizyczny stan czynników, na które układ wpływa bezpośrednio; ich forma, podobnie jak wejść, również nic musi by ć jednakowa.

-    zasada działania układu opisuje wzajemną relację stanu wyjść i wejść; dla układów przetwarzających wartości ciągłe jest ona zwykle przedstaw iana jako funkcja (układ równań wielu funkcji), której argumentami są stany na wejściu układu, a wynikiem stan wyjścia lub stan wyjść (jeżeli jest ich wiele); w przypadku układów biologicznych funkcje, które je opisują, mają zazwyczaj dość skomplikowaną formę i charakter nieliniowy,; z tego względu w celu ich opisania stosuje się różne stopnie uproszczenia; stopień uproszczenia jest uzależniony od dokładności przybliżenia, jakie chce się uzyskać; w przypadku, gdy zmiany stanu wejściowego są względnie małe. zazwyczaj wystarczające jest przyNiteme liniowe o postaci:

y ■a₀+    (9.9)

i- i

fdne y o/fucAi całkowity %un na wyjściu układu. *», - wtpAk/ynnik proporcjonalności. i, -wartość m wybranym wejściu A. a u,, klanowi tulą.

w przypadku tylko jednego wejścia zależność tę można przedstawić jako:

yma₀ + ax    (9.10)

pd/ie wartość mottu potraktować jako wnowwr /ero układu, ruacnuo o jako w-*półv/ynruk konwersji.

-    czas reakcji układu, to czas opóźnienia pomiędzy stanem wejściowy m i pojawieniem się reakcji na wyjściu; na ogół mc jesi ona stała i może być opisana złożoną zależnością;

-    maksymalna prędkość zmiany stanu wyjścia określa, jak szybko może się zmieniać stan wyjścia układu: jej znaczenie ujawnia się przy szybkiej zmianie stanu na wejściu - wówczas stan na wyjściu nie przyjmie natychmiast (po czasie reakcji) wartości wynikającej z funkcji opisującej układ, ale osiągnie ją poprzez zmianę, której szybkość zależy od opisywanego parametru.

253