260 261 (12)

260 (. tfU III. Pod«ta«? makrwckooomU

łożonej na osi poziomej, a więc od stosunku -    . Stosunek ten nazywamy kraij.

Ar

cową skłonnością do oszczędzania. Mówi ona. jaką część przyTOStu dochodu przeznacza się na oszczędności. Im stosunek ten jest wyższy, tym prosta ilustrująca funkcję oszczędności jest nachylona bardziej stromo. Krańcową skłonność do oszczędzania k„ można więc ująć następująco:

<^9I0>

gdzie: AS i AY - przyrosty, odpowiednio, oszczędności i dochodu narodowego.

AS 2

W naszym przykładzie wynosi ona 0.2. gdyż = — ■ 0.2.

Krańcową skłonność do oszczędzania można również obliczyć przez zróżniczkowanie równania (9.9) względem dochodu narodowego. Zatem:

- 0.2.    (9.11)

Warto zauważyć, że suma krańcowej skłonności do konsumpcji i krańcowej skłonności do oszczędzania zawsze jest równa I. co wynika z tego. że przyrost dochodu przeznaczony jest albo na dodatkowe wydatki, albo na dodatkowe oszczędności. Mamy więc:

(9.12)

(9.13)

(9.14)

AC+AS-AK

po podzieleniu obu stron równania przez AY otrzymujemy:

AC A S ,

Ay⁺AV

czyli:

Możemy obecnie zapisać w sposób ogólny równanie funkcji oszczędności:

5 = S,+k„Y.    (9.15)

Uwzględniając wysunięte wyżej wnioski, równanie (9.15) można również zapisać następująco:

9.4. Równowaga w uproszczonym modelu gospodarki. Równość Inwestycji i oszczędności

Wracamy do problemu równowagi w uproszczonym modelu gospodarki, tj. gospodarki zamkniętej z pominięciem państwa, w której agregatowy popyt na towary składa się z wydatków konsumpcyjnych i inwestycyjnych. Problem kształtowania się wydatków konsumpcyjnych był przedmiotem rozważań w poprzednim podrozdziale. Obecnie przyjrzymy się wydatkom inwestycyjnym, a następnie podejmiemy kwestię poziomu dochodu narodowego w sytuacji równowagi.

Pojęcie inwestycji w analizach makroekonomicznych ma ściśle określone znaczenie. Związane jest ono z powiększaniem lub utrzymaniem zasobów kapitału fizycznego w postaci maszyn i urządzeń, budynków oraz zapasów'. Inwestycje pełnią w analizach makroekonomicznych dwie ważne role. Po pierwsze, są one częścią agregatowego popytu na towary, toteż ich zmiany nie pozostają bez wpływu na zmiany popytu i dochodu narodowego. Po drugie, przyczyniają się w dłuższym okresie do rozbudowy zdolności wytwórczych gospodarki i wzrostu produkcji potencjalnej. Ponieważ w rozdziale niniejszym koncentrujemy uwagę na analizach krótkookresowych. interesować nas będzie przede wszystkim ta pierwsza rola inwestycji.

Inwestycje zależą od szeregu czynników. Przedsiębiorstwa inwestują po to. aby osiągnąć w przyszłości zysk. stąd też wszystkie czynniki mające wpływ na kształtowanie się przyszłego zysku odgrywają istotną rolę w kształtowaniu inwestycji. Do najważniejszych należy zaliczyć stopę procentową, zmiany popytu konsumpcyjnego. koszty i efektywność wyposażenia kapitałowego oraz oczekiwania.

Stopa procentowa wpływa na inwestycje przede wszystkim przez oddziaływanie na koszty finansowania inwestycji. Im wyższa stopa procentowa, tym droższe jest finansowanie inwestycji (bo kredyty inwestycyjne są wyżej oprocentowane) i w związku z tym inwestycje są mniej opłacalne. Inwestycje można więc potraktować jako malejącą funkcję stopy procentowej.

Inwestycje przyczyniają się do rozbudowy zdolności wytwórczych. Rozbudowa ta niezbędna jest wtedy, gdy zwiększa się popyt (w szczególności konsumpcyjny) na produkty wytwarzane w istniejących obiektach wytwórczych. Im większy wzrost popytu konsumpcyjnego, tym większe inwestycje są niezbędne do jego zaspokojenia. Rozmiary inwestycji zależą więc od skali przyrostu popytu konsumpcyjnego. Do analizy tego związku, znanego w literaturze pod nazwą zasady akceleracji, wrócimy w rozdziale trzynastym.

Rozmiary inwestycji zależą również od kosztów i efektywności wyposażenia kapitałowego. Gdy koszty wyposażenia kapitałowego spadają (np. zmniejszają się ceny maszyn instalowanych przez inwestorów) lub też maszyny i urządzenia stają się bardziej efektywne, przychody uzyskiwane z inwestycji wzrastają. Skłania to przedsię-

' Do inwestycji ⁿ* włączamy »kc tutaj zakupów akcji i obligacji c/y też jakichkolwiek tytułów Marnoto, kiotc m niekiedy traktowane jako inwestycje.