266 (27)

Ryc. 9.29. Układ regulacji z predykcją zakłóceń

go. Zazwyczaj pętli takich jest więcej. Przykładem takiej sytuacji jest układ regulacji z predykcję zakłóceń (ryc. 9.20).

W układzie tym działanie sygnału (A) przyspiesza reakcję układu na zakłócenia, ponieważ na działanie regulatora prcdykcyjnego (H) nie ma wpływu wartość wzorca (W). Jako przykład biologicznej predykcji zakłóceń może posłużyć regulacja temperatury u zwierząt stałocieplnych (patrz rozda. 20).

Innym typem układu złożonego jest układ z pomocniczą wielkością regulowaną jt (ryc. 9.21). Realizuje on szybszą regulację, ponieważ zapewnia wyeliminowanie części stałych czasowych obiektu regulacji. Na przykład ciśnienie krwi może być pomocniczym sygnałem, dzięki któremu niedotlenienie jest sygnalizowane wcześniej. zanim komórka zdąży zareagować na niedobór tlenu.

Ryc. 9.21.1 kład regulacji z pomocniczą pętlą regulacyjną

Zarówno predykcyjny układ regulacji, jak i układ z pomocniczą wielkością regulowaną są przykładowymi modelami opisującymi w fizjologii organizmów istnienie tak zwanych długich i krótkich pętli sprzężenia zwrotnego w regulacji ważnych życiowo parametrów. W organizmach żywych powiązania, wpływy i sprzężenia poszczególnych układów anatomicznych i funkcjonalnych są bardzo skomplikowane. Często nieznane są lub bardzo trudne do opisania wzajemne oddziały wanta po-

266