270220121296

Leukocyty

Krwinki białe to grupa komórek o zróżnicowanej budowie i funkcjach. Wszystkie związane są z odpornością organizmu - nieswoistą i swoistą, pełniąc różne role na różnych etapach reakcji odpornościowej

Odporność to zdolność komórek organizmu do odróżniania elementów .własnych' od .obcych' i unieczynniania oraz niszczenia patogenów pochodzenia zewnętrznego (np. bakterie i wirusy) oraz wewnętrznego (np. komórki nowotworowe, nieprawidłowe metabolity).

Leukocyty mają zdolność do opuszczania układu krwionośnego i większość z nich przebywa oraz działa poza krwią obwodową - w tkankach i w narządach limfatycznyeh. Do leukocytów zaliczają się: limfocyty, monocyty, granu-locyty obojętnochłonne (neutrofile), granulocyty kwasochłonne (eozynofile) oraz granulocyty zasadochłonne (bazofile). U różnych kręgowców liczba białych krwinek we krwi obwodowej, a także udział poszczególnych ich typów są różne (tab. 3) i podobnie jak wartości parametrów czerwonokrwinkowych różnią się zarówno pomiędzy osobnikami tego samego gatunku, jak i między gatunkami, a także wykazują zmienność zależną od różnych czynników osobniczych i środowiskowych.

Morfologia leukocytów u wszystkich kręgowców jest podobna. Limfocyty to niewielkie komórki o stosunkowo dużym, okrągłym (niekiedy lekko wklęśniętym) jądrze otoczonym wąskim rąbkiem niebieskiej cytoplazmy, czasem tworzącej małe wypustki. Granulocyty obojętnochłonne są nieco większe, a ich dojrzałe stadia (neutrofile segmentowane) mają bladą niemal bezbarwną cytoplazmę i charakterystyczne, wydłużone i wygięte, różnokształtne jądro podzielone na 2-5 segmentów połączonych ze sobą cieniutkimi mostkami chroma-tyny. Stadia niedojrzałe (szczególnie liczne we krwi ryb i płazów) mają jądra o kształcie taśmowatym, wygięte w formie litery „C” lub „S” (neutrofil pałeczko-waty), nerkowate (metamielocyt) lub okrągłe do lekko owalnych (mielocyt). Dla ułatwienia identyfikacji poszczególnych stadiów stosuje się kryterium proporcji jądra: jeśli dłuższa oś jądra jest krótsza niż dwukrotność osi krótszej — mamy do czynienia z mielocytem, jeśli przeciwnie - z metamielocytem, jeżeli szerokość połączenia między płatami jądra jest większa od 1/3 szerokości płatów — obserwujemy neutrofil pałeczkowaty, jeśli mniejsza - segmentowany.

Granulocyty kwasochłonne charakteryzują się na ogół dwupłatowym jądrem i występowaniem w cytoplazmie wyraźnych czerwonopomarańczowych ziarnistości, które u niektórych zwierząt (np. u konia) są szczególnie duże, nadając komórce wygląd przypominający malinę. Granulocyty zasadochłonne u niemal wszystkich kręgowców (z wyjątkiem niektórych płazów) są bardzo nieliczne. Są to niewielkie komór? i wypełnione obficie ciemnogranatowymi ziami-stośdami, zwykle przesłaniającymi jądro — z tego powodu łatwo jest pomylić je z limfocytami. Monocyty to największe spośród białych krwinek, o dużym, płatowatym nieforemnym jądrze i szroniebieskiej, często zwakuolizowanej cytoplazmie. W przeciwieństwie do pozostałych leukocytów, Ich kształt zwykle nie jest regularnie okrągły, lecz nieco „amebowaty”.

Granulocyty obojętnochłonne i monocyty (oraz ich forma tkankowa — makrofagi) są komórkami żernymi i stanowią pierwszą linię obrony organizmu.

15