21 (744)

METODY ANALIZY EKONOMICZNEJ 23

METODY ANALIZY EKONOMICZNEJ 23

Tab.1.3

min zl

Wyszczególnienie	Plan	Wykon.	Odchyl, bezwzg.	%wyk.pl.
Koszty bezpośrednie produkcji	55	62	+7	1 12,7
Wartość wytworzonej produkcji	200	230	+30	115.0

Rozwiązanie:

We wstępnej, ogólnej ocenie badanego zjawiska znajduje zastosowanie metoda porównań (patrz punkt 1.2 rozdziału). Porównań dokonuje się w ramach każdego ze zjawisk obliczając najpierw odchylenia bezwzględne w liczbach absolutnych, jak też poziom lub (i) zmianę stosunkową (dla zobrazowania siły zmian). Wyniki tych porównań zawierają dwie ostatnie kolumny tab. 1.3.

Już na podstawie odchylenia bezwzględnego można wstępnie stwierdzić, że wartość planowanej produkcji została wykonana z nadwyżką 30 min zł, co stanowi 15% w stosunku do planu. Jest to ogólnie biorąc zjawisko pozytywne. Jednocześnie przekroczono planowany poziom kosztów bezpośrednich o 7 min zł, czyli o 12,7%, co samo w sobie można by uznać za zjawisko niekorzystne. Wzrostu kosztów produkcji nie należy jednak z góry oceniać negatywnie, bowiem ich poziom zdeterminowany jest w ielkością produkcji. Są one zjawiskiem towarzyszącym zjawisku podstawowemu (produkcji). Obliczenie odchylenia bezwzględnego kosztów bezpośrednich nie wystarcza więc dla właściwej oceny tego zjawiska. Konieczne jest ustalenie rozmiarów odchylenia względnego. W tym celu oblicza się kolejno:

a) wskaźnik wykonania planu produkcji:

^rP =

00% = 115%

230 min zł

200 min zł

b) poziom kosztów bezpośrednich, przy założeniu takiego samego tempa wzrostu jak produkcja:

K' =

55 min zł • 115% 100%

= 63.25 min zł

c) odchylenie faktycznej wielkości kosztów od kosztów- planowanych skorygowanych wskaźnikiem wyk. planu produkcji, czyli odchylenie względne:

AK' = Aj - K' = 62 min zł - 63,25 min zł = -1.25 min zł Jednym zapisem można to ująć ńastępująco (patrz wzory 1.3 i 1.4 ):

lub:

AK' = A', - K₀^VP = 62 -55 • 1.15 = 62 - 63,25 = -1,25 min zł AK' =CK-^VP)K₀ = (-2,3%)-55 = -1,26 min zł