274 A Obliczanie wymiarów uzwojeń i obwodu magnetycznego
lf _ "i. V , ■a?
-m | |||
Rys. 8.2. Rozwinięcie na płaszczyźnie fragmentu uzwojenia wzbudzającego maszyny o wirniku walcowym z oznaczeniami do zależności (8.3la)
Tabfica 8.1. Wymiary w strefie połączeń czołowych uzwojenia wzbudzającego maszyny o wirniku walcowym
Średnic* wirniki dr m |
Wymiary wg oznaczeń na rys. 8.2, w m | ||
r | |||
do 04 |
0.04S |
0,01 |
0,025 |
ponad 04 do 0,7 |
OjOS |
(M)12 |
0,030 |
ponad 0,7 do 0,8 |
0,06 |
0,015 |
0,035 |
ponad 0.8 do 0,9 |
03)8 |
03)2 |
0,035 |
ponad 0,9 do 1,1 |
0,084-0,1 |
0,025 |
03)35 |
Stąd pole powierzchni przekroju przewodu
uf
Zakładając gęstość prądu Jt wg tabl. 7.6, otrzymuje się prąd wzbudzenia
(8.34)
(8.35)
lf - SpjJf
oraz liczbę zwojów uzwojenia wzbudzającego
p6i
i
Liczbę tę należy zaokrąglić do najbliższej liczby całkowitej N'f podzielnej przez
1
2
nie zmieniając poprzednio obliczonego pola powierzchni przekroju drutu.
Przy zwiększeniu liczby zwojów zmniejszy się gęstość prądu w przewodzie. Przy zmniejszeniu liczby zwojów zmniejszy się również rezystancja uzwojenia, gęstość prądu zaś zwiększy się; należy zatem sprawdzić, czy zwiększenie gęstości prądu nie jest zbyt duże.
Z katalogu drutów nawojowych należy dobrać drut o wymiarach odpowiednich do przewidywanej szerokości żłobka i grubości warstwy izolacji głównej oraz o polu powierzchni nie mniejszym niż Sp/ wg zależności (8.33).
Specjalne zagadnienia występują przy doborze kształtu oraz pola powierzchni przewodów gojenia chłodzonego bezpośrednio wodorem lub wodą (rys. 6.20bj Oprócz zjawisk cieplnych, miny wówczas uwzględniać także duże naprężenia mechaniczne występujące zwłaszcza w drutach ^ionych pod wpływem ciśnienia hydrostatycznego.
Pizy wskazanej kolejności obliczeń uzyska się założony przepływ Gf uzwojenia wzbudzającego o napięciu Uf.
Pole powierzchni przekroju żłobka zajętej przez uzwojenie
rl
(8.36)
przy czym kQl — pierwszy współczynnik zapełnienia wg zależności (6.89). Całkowite pole powierzchni żłobka
(8.37)
o s»r *0/ ~ 1 T~
KQ2KQ3
przy czym fc02 i kQ3 współczynniki zapełnienia — wg tablicy 6.7.
W końcowej fazie projektowania należy sporządzić bilans zapełnienia żłobka i narysować jego przekrój w zwiększonej skali.
8.3.2. Uzwojenie wirnika o biegunach jawnych
Różnica w obliczeniach uzwojenia wzbudzającego maszyny o biegunach jawnych, w porównaniu z podanymi w punkcie 8.3.1, polega na sposobie obliczania średniej długości zwoju. Na podstawie długości rdzenia 1„ wg zależności (7.75), oraz oszacowanej szerokości bp2 pieńka bieguna oblicza się średnią długość zwoju ze wzorów;
— w przypadku szerokości pieńka bieguna bp2 <02 m i drutu uzwojenia o przekroju prostokątnym — rys. 8.3a
lf = 2(/r—2a3)+it(h,2+29,+6J (8-38)
— w przypadku cewek wielowarstwowych przy dowolnej szerokości pieńka bieguna oraz cewek jednowarstwowych i szerokości bieguna bł2 5 0,2 ra — rys. 8.3b
przy czym: a3 a 0,15ł»p2; r a be; g, — grubość warstwy izolacji (tabl. 6.6).
Zwykle unika się stosowania gałęzi równoległych w uzwojeniu wzbudzającym. Jeżeli przewiduje się jednak a, gałęzi równoległych, przy czym liczba a{ powinna być parzystym podzielnikiem liczby biegunów 2p, to rezystancja uzwojenia
(8.40)