28 (94)

-    najczęściej układ grzejno chłodzący jest stosowany zarówno do ogrzewania ( sterylizacji) jak i chłodzenia biorcaktora oraz pożywki

-    czujniki, regulator) układu termostatowego odp. Za utrzymywanie stałej temperatur)

W większości prz\padków wytworzone ciepło (fermentacja) musi być rozproszone , dlatego sa konieczne wydajne systemy chłodzenia ( wyjątek bioprocesy z udziałem organizmów' termofilnych)

•    Metody wymiany ciepła w bioreaktorach:

- płaszcz (zew)- wypełniony czynnikiem chłodzącym np. woda -zwój wew.

-punktowy zwój pierścieniowy

-recyrkulacja pożywki przez zew wymiennik ciepła

46) procesy w biotechnologii : wyjaławianie w procesach biotechnologicznych ( po co sterylizacja, najczęstsze przyczyny zakażeń , rodzaje sterylizacji, wyjaławianie powietrza , pożywki, reaktora, sterylizacja okresowa i ciągła )

Po co stery lizacja:

•    szybko rosnące obce szczepy mogą wypierać kulturę produkcyjną

•    kontaminaty zużywają cenne składniki odżywcze, konkurują o pokarm

•    kontaminaty mogą metabolizować produkt/y kultur

•    kontaminaty mogą powodować powstawanie zanieczyszczeń w produktach metabolizmu, produkować składniki toksyczne

•    kontaminaty mogą wydzielać produkty blokujące filtry lub interferujące z dalszymi procesami produkcyjnymi

•    zainfekowanie może doprowadzić do śmierci mikroorganizmów' producenckich

-    najczęściej układ grzejno chłodzący jest stosowany zarówno do ogrzewania ( stery lizacji) jak i chłodzenia biorcaktora oraz poży w ki

rodzaje sterylizacji: chemiczna( np alkalizowanie, zakwaszanie , chlorowanie środowiska), mechaniczna! filtracja filtrami), kombinowana (np chemiczno termiczna), radiacyjna! promienie nadfioletowe, jonizujące ultradźwięki), termiczna

najczęstsze przyczyny zakażeń: brak uży wania czystych kultur do zaszczepiania, brak sterylizacji pożywek i wszystkich innych składników, fermentatora ; nieutrzymywanic aseptycznych warunków podczas hodowli

Wyjaławianie powietrza: brak źródeł wtórnych infekcji, pozbawianie zanieczy szczę mechanicznych i

chemicznych przez 2 filtry zapobiegające kontaminacji biorcaktora i środowiska

Wyjaławianie podłoża: podstawowa metoda to sterylizacja termiczna (115-120 stopni przez 10- 15 min), substancje termo labilnc sterylizacja zimna ( filtr membranowy)

Wy jaławianie biorcaktora przed łub po wprowadzeniu pożywki, najczęściej termiczne traktowanie wsadu (żywa para)

•    fermentatora i medium sterylizowane osobno - poza bioreaktorem, energooszczędna , mniejsze narażenie podłoża na podwyższone temperatury', wymaga jednak dodatkowych urządzeń , zwiększone prayvdopodobieństwo operacji nie stery lnych

•    fermentatora i medium jednocześnie - prostsza w realizacji, w iększa stery lność. rozw iązanie energochłonne , ale mniejsze ryzyko zakażenia

stery lizacją okresowa - do 4 h , mało wydajna , duże zużycie energii, duże koszty

stery lizacja ciągła - skrócony czas stery lizacji, lepsze zachoyyame składu chemicznego podłoża ,

możliyvość automatycznej kontroli. małe zużycie energii, większa wydajność 48) definicje :

-fermentacja (z punktu widzenia biochemii i fizjologii drobnoustrojów) to pojęcie związane