294

IHwrył Kasza

Prognoza docelowego obciążenia Zbiornika Dobczyckicgo fosforem /ostało obliczona wcdhig założenia, że dopływa do niego fosfor pochodzący z rolnictwa i ae Ścieków komunalnych. Dopływ fosforu do wód z rolnictwa wyliczono, uwzględniając dwa źródła jego pochodzenia, tj. straty fosforu wymywanego z nawozów zastosowanych na gruntach ornych oraz odchody zwierząt pozostające na pastwiskach W zlewni zbiornika powierzchnia gruntów ornych wynosi 143,5 km². Taką samą powierzchnię posiadają łąki i pastwiska Uzyskano następujące wartości spływu:

-    spływ fosforu z gruntów ornych - założono 20% normy spływu uwzględnianej w krajach z wysokorozwiniętym rolnictwem - tam przyjmuje się, że z I km² gruntów ornych rocznic do wód dostaje się 20 kg P. po przeliczeniu na warunki założone dla omawianego zbiornika wynosi to 4 kg P km² • rok'¹; dzienny spływ fosforu z tego źródła o powierzchni 143.5 km² wynosi:

4kgPkm ' ro* ’143.5 W    _p^

365 rf

-    spływ fosforu z odchodów zwierzęcych pozostawionych na pastwiskach -w obliczeniach założono, że z odchodów zwierzęcych od każdej ..sztuki dużej" (SD) część fosforu w ilości 0.1 g P d'¹ przedostaje się do wód; w zlewni żyje 12900 SD (obsada 90 SD/100 ha. powierzchnia pastwisk i łąk jak wyżej: 143,5 km² x 90/100); przyznanej liczbie sztuk dużych (12900) i wielkości puli dziennego odpływu fosforu z odchodów (0.1 g P d'¹ • SD*¹), po przemnożeniu uzyskujemy wartość 1,29 kg P <f\ co jest wielkością dziennego spływu fosforu do wód z odchodów zwierząt pozostawionych na terenie zlewni zbiornika.

Łączny dzienny spływ fosforu z rolnictwa do Zbiornika Dobczyckiego jest sumą spływu fosforu z gruntów rolnych i z odchodów zwierząt:

£P- 1,57 kg Pd’¹ + 1,29 kg Pd'¹ = 2,86 = 3,0 kg P d*'

Spływający z rolnictwa fosfor obciąża rocznie jednostkę powierzchni zbiornika następującym

ładunkiem fosforu:

3000 365 9900000

0,11 g Pm'² rok-¹

Z kolei dopływ fosforu - mający swoje źródło w ściekach komunalnych - zostanie przedstawiony dla tzw. „opcji 2006", ujętej w Krajowym Programie Oczyszczania Ścieków 2006 r. W jednej z alternatyw tej opcji przewiduje się w zlewni równoważną liczbę mieszkańców (RLM) w wysokości 175000 i funkcjonowanie oczyszczalni ścieków klasyfikowanych jako duże (typ A) i średnie (typ B). Z pierwszych korzystać będzie 65% RLM. a z drugich 35% RLM. Dla oszacowania dopływu fosforu z tych oczyszczalni przyjęto dwa warianty wyliczeń:

- wariant 1 - założono, że w zlewni obowiązywać będą zaostrzone normy usuwania związków biogennych i ścieki oczyszczone z tych oczyszczalni zawierać będą:

| typ A - < 1 mg Pog dm'^J ;

1 typ B - < 2 mg Pog. dm’³;

wariant 2 - przyjęto. Ze zachowane zostaną złagodzone normy zawartości fosforu w ściekach oczyszczonych - zgodnie z wydanymi pozwoleniami wodno-prawnymi dla istniejących oczyszczalni.

Założono te Z, że jednostkowe wskaźniki ilości ścieków od jednego mieszkańca równoważnego (RM) dla obu typów oczyszczalni są zróżnicowane i wynoszą odpowiednio:

• typ A -0,15 m' • d"¹;

. typ B -0.12 m’ d '.

Szacunkowe obliczenia ładunku fosforu pochodzącego ze ścieków komunalnych oczyszczonych zawiera tabela 5.12.

Tebela 5.12. Szacunkowy ładunek dopływającego do Zbiornika Dobczyckiego fosforu pochodzącego m kełeków komunalnych oczyszczonych w „opcji 2006" (wg Banasia i Styki 2006 - zmienione)

	Typ	RLM		m* MR^1	i j-i	ścieki oczyszczone
wanani	oczyszczalni	<%)			ar • a	g P a'^1	kgPtf^1
	A	65	113 750	0.15	17 062.5	1	17.06
1	B	35	61 250	0.12	7 350.0	2	14.70
	razem	100	175 000		24 412^		31*76
	A	65	113 750	0.15	17 062.5	2	34,12
2	B	35	61 250	0.12	7 350.0	10.5
	razem	100	175 000		1 24 412.5 |		BBS 1

Zaznaczone tłustym drukiem wyniki ostatniej kolumny w tabeli 5.12 umożliwiają obliczenie rocznego obciążenia powierzchniowego zbiornika fosforem pochodzącym ze ścieków komunalnych:

1,17 g P m~² -rok'¹;

- wariant 1:

31760 365 9900000

- wariant 2:    - 4.10 g P m¹ rok

9900000

Po uwzględnieniu obu źródeł dopływu, sumaryczne roczne obciążenie powierzchniowe zbiornika ładunkiem fosforu przedstawia się jak w tabeli 5.13.

Tabela 5.13. Szacunkowe sumaryczne roczne obciążenie powierzchniowe Zbiornika Dobczyckiego fosforem w „ opcji 2006 “ na ile ładunku niebezpiecznego (wg Banasia i Styki 2006 - zmienione)

Składowe obciążenia	Z P m'^ł • rok*^1
	wariant 1	wariant 2
oczyszczone ścieki	1.17	4.10
rolnictwo	0.11	0.11
razem	1.28	4*21
ładunek niebezpieczny	1.30