276 (31)

27t) OHi.ICV.ANIK KONSTRUKCYJNE

wzmacniacza, przedstawiono na rys. XVI 1.7. Napięcie z generatora G o odpowiednim zakresie częstotliwości zostaje doprowadzone poprzez transformator symetryzujący TS do symetrycznego tłumika o oporności charakterystycznej równej oporności falowej linii, z którą współpracować będzie transformator.

Oporność wyjściowa generatora akustycznego również musi być równa oporności falowej linii. Wtórne uzwojenie transformatora obciąża się

! U!H. ,Hu!¥V.

Rys. XVII.7. Schemat urządzenia do zdejmowania charakterystyki, częstotliwościowej symetrycznego transformatora wejściowego

pojemnością równą sumie pojemności montażowych i dynamicznej pojemności wejściowej lampy oraz opornością bocznika, jeśli jest on stosowany w obwodzie wejściowym lampy. Do końca uzwojenia wtórnego, który ma być połączony z siatką lampy, przyłącza

się nieuziemiony przewód woltomierza lampowego o wielkiej oporności wejściowej i małej pojemności wejściowej; drugi koniec uzwojenia wtórnego łączy się z uziemionym przewodem woltomierza lampowego. W razie znacznej pojemności wejściowej woltomierza należy ją uwzględnić przy doborze pojemności obciążającej uzwojenie wtórne transformatora odpowiednio zmniejszając pojemność obciążającą wtórne uzwojenie transformatora.

-A/WW

k	ifTT
—!!	-----1!-- '' -v\	: w

Rys. XVII.8. Schemat urządzenia do zdejmowania charakterystyki częstotliwościowej niesymetrycznego transformatora międzylampowego

Charakterystykę częstotliwościową transformatorów wejściowych stopni przeciwsobnych zdejmuje się albo za pomocą woltomierza lampowego o symetrycznym wejściu, albo też za pomocą woltomierza asymetrycznego, włączonego między przewód siatko<vy i za-    Uuiw._

czep środkowy transformatora; obie połówki uzwojenia wtórnego obciąża się przy tym symetrycznie.

Przy zdejmowaniu charakterystyki częstotliwościowej transformatorów wyjściowych składową pojemnościową obciążenia można pominąć, natomiast uzwojenie wtórne obciążyć odpowiednią opornością rzeczywistą i odpowiednią indukcyjnością lub też tylko opornością rzeczywistą, co w większości przypadków wystarcza.

Charakterystykę częstotliwościową zwykłych transformatorów mię-dzylampowych zdejmuje się w niesymetrycznym układzie połączeń, podanym na rys. XVI 1.8. W przewód nieuziemiony uzwojenia pierwotnego włącza się oporność R równą oporności źródła siły elektromotorycznej, z którym ma pracować transformator. Oporność wewnętrzna generatora powinna być znacznie mniejsza od R, gdyż inaczej zdjęta charakterystyka będzie różniła się od rzeczywistej. Zdejmuje się charakterystykę zmieniając częstotliwość generatora i utrzymując jego napięcie wyjściowe niezmiennym. Odczytane wskazania lampowego woltomierza przyłączonego do uzwojenia wtórnego wyrażają wartości rzędnych charakterystyki częstotliwościowej.

Wskazane jest zdejmować charakterystykę częstotliwościową transformatora przy napięciu wejściowym równym najmniejszej amplitudzie sygnału na uzwojeniu pierwotnym transformatora. Wtedy charakterystyka w dolnym zakresie pasma częstotliwości przenoszonych wypadnie najgorzej. Zdjęcie charakterystyki częstotliwościowej przy takim napięciu nie zawsze jest możliwe, jeśli brak dostatecznie czułego woltomierza; z tego powodu charakterystykę częstotliwościową zdejmuje się zwykle przy najmniejszym możliwym do zmierzenia napięciu.

Niekiedy trzeba zdejmować charakterystykę częstotliwościową jak również i fazową w zakresie częstotliwości znacznie szerszym od zakresu roboczego (w transformatorach dla wzmacniaczy z ujemnym sprzężeniem zwrotnym) w celu sprawdzenia warunku stabilności wzmacniacza.

XVII.13. Pomiar współczynnika zawartości harmonicznych

Dla zmierzenia współczynnika zawartości harmonicznych transformatora potrzebny jest generator o niezniekształconej krzywej napięcia wyjściowego (współczynnik zawartości harmonicznych rzędu 0,1%) oraz analizator harmonicznych lub miernik zawartości harmonicznych. Jeżeli współczynnik zawartości harmonicznych ma być mierzony tylko dla jednej częstotliwości, to pomiar należy wykonać dla częstotliwości dolnej granicznej. Jeżeli jest do dyspozycji generator strojony w sposób ciągły, to można zdjąć krzywą zależności współczynnika zawartości harmonicznych od częstotliwości.

Trudność pomiaru współczynnika zawartości harmonicznych polega na tym, że moc generatora powinna być tej samej wielkości co moc stopnia, w którym transformator ma pracować. Żądanie to może być nieco złagodzone przez stosowanie układu podanego na rys. XVII.9. W układzie tym transformator nie jest obciążony po stronie wtórnej, a oporność generatora jest równa oporności generatora równoważnego dla częstotliwości dolnego zakresu pasma, z uwzględnieniem oporności rzeczywistej uzwojenia pierwotnego

6 R'

“TT^yww\A^J

/ Ćl/«V IluflY.

r~

1_

r

AH

Ilys. XVII.9. Schemat urządzenia do pomiaru współczynnika zawartości harmo nicznych transformatora

R' = R_td r,

(R + r,) (r₂ ł R.)

R + r, r_t + R't

(XVI 1.6)

Oporność wejściowa analizatora harmonicznych lub miernika zawartości harmonicznych, przyłączonego do wtórnego uzwojenia transformatora, powinna być dostatecznie duża, aby uzwojenie to nie było bocznikowane.

Za pomocą generatorów lampowych niedużej mocy nawet przy stosowaniu układu przedstawionego na rys. XVII.9 daje się zmierzyć współczynnik zawartości harmonicznych jedynie w transformatorach między-lampowych i małych transformatorach wyjściowych. Dla pomiaru tego współczynnika w transformatorach dużej mocy zamiast z generatora lam-