132
Zapis konstrukcji sprzęgła przedstawiono na rys. 5.7.9. Na rysunku zaznaczono parametry rodziny konstrukcji:
• średnica wałka wejściowego X,, średnica wałka wyjściowego X, (których wartości spełniają warunek x„ »x,j),
• moment obrotowy wejściowy XJt moment obrotowy wyjściowy X4 (których wartości spełniają warunek xt2 ■ xl4).
Wyróżnia się dwie podstawowe konstrukcje elementów:
• konstruowany element to tuleja - ks**1 -* y (I = 1,5), (rys. 5.7.10).
• dobierany element to kołek z karbem - ksw' —> yS* (1 = 1*2). wg (PN/M-85025). Założono całkowite podobieństwo w tworzonej uporządkowanej rodzinie konstrukcji,
spełniając zależność (5.57). Przykładowe pierwsze dwie relacje i odpowiadające im funkcje matematyczne przedstawiono poniżej:
1. Rej’ - przeniesienie momentu obrotowego z wałka na powierzchnię kołka, funkcja matematyczna opisująca stan stereomechaniczny.
funkcja matematyczna opisująca stany proste
Na podstawie zależności (5.62) oraz powyższych funkcji matematycznych uzyskuje się nastqjujące warunki podobieństwa konstrukcyjnego
--1 oraz «p, -9*} -<P„ -tf,-
(‘Pu)
2. Refł- przeniesienie mómcntu obrotowego na powierzchnię poprzeczną kołka wywołujące naprężenia styczne, funkcja matematyczna opisująca stan stereomechaniczny
Warunki podobieństwa konstrukcyjnego są następujące
---- 1 oraz = <j>n .
(<911 ) <PU,
Uwzględniając wszystkie izomorficzne relacje sprzężeń otrzymuje się zbiór cząstkowych warunków podobieństwa, które następnie zostają uogólnione. Zakłada się, że zastosowane tworzywo we cechy konstrukcyjne elementów w uporządkowanej rodzime konstrukcji będą identyczne (9,*, = <PH = I )• Uogólnione warunki podobieństwa konstrukcyjnego rodziny konstrukcji są następujące:
W1 - dla parametrów <p“2
W2 - dla ilościowych cech konstrukcyjnych <p* = ę*1 ;(1 = 1, 5) = <p*' ;(1 = 1. 2).
Wzorcowe wartości parametrów i wymiarów przedstawiono odpowiednio na rys. 5.7.1 lb (wiersz i=0) oraz rys. 5.7.12b (wiersz i=0). Wartości parametrów, jak również wartości ilościowych cech konstrukcyjnych elementów mogą być obliczane na podstawie: zależności (5.55) i (5.56), warunków podobieństwa konstrukcyjnego (Wl, W2), wzorcowych parametrów xo»(a=l,az) i wzorcowych ilościowych cech konstrukcyjnych
y'!;(j-l.jz).(l-Uv). dla przyjętego stopnia dyskretyzacji ip*, według następujących zależności:
• zunifikowane wartości parametrów:
x.ł=x„ (9*,),=xll (.pi)*, (5.63)
• wartości wymiarów tulei sprzęgła tci i kołka te2:
y? =yS(q>? )';(>=Uvt). (5 64)
gdzie: i - numer konstrukcji względem konstrukcji wzorcowej (dla konstrukcji wzorcowej
Podstawiając do powyższych zależności stopień dyskretyzacji <p* =1.12 (szereg R20), wartości i—6,8 oraz wzorcowe wartości parametrów i wzorcowe cechy konstrukcyjne otrzymuje się następujące wartości parametrów X8(x",xl‘2) (rys. 5.7.1 lb) i wartości wymiarów tulei (rys. 5.7.12b) Wartości wymiarów elementów wyznaczone według zależności (5 64) i (5.65) charakteryzują się odstępstwem od wartości szeregów liczb normalnych podawanych wg PN (co wynika z zaokrągleń do liczb normalnych). Określa to pewną niedoskonałość stosowania szeregów liczb normalnych w szczególności, gdy korzysta się z warunków podobieństwa konstrukcyjnego do parametrycznego zapisu konstrukcji z zastosowaniem parametryzacji relacyjnej [82J.
Przestrzeń uporządkowanych potrzeb może być przedstawiona w postaci nomogramów, rys. 5.7.1 la Zgodnie z warunkiem Wl w układzie logarytmicznym parametrów w postaci nomogramu, prowadzony jest odcinek linii prostej nachylony pod kątem odpowiednio do
wykładnika potęgowego równania (tga =-* 3) i przechodzący przez punkt P0(x0ł,x02),
rys. 5.7.1 la Dyskretne wartości parametrów są w równych odległościach (jak to przedstawiają wartości mantys w tabl. 5.3.1) i odpowiadają wartościom szeregów liczb normalnych.