29 (563)

31

Grupy funkcyjne związków organicznych

Grupy funkcyjne określają typy reakcji, w jakich uczestniczyć może cala cząsteczka związku organicznego. Decydują o właściwościach cząsteczki.

Najważniejsze grupy funkcyjne w związkach biologicznych

Nazwa grupy i wzór strukturalny (lub półstrukturalny)	Przykłady związków biologicznych, w których grupa występuje
hydroksylowa — OH	Cukry: glukoza, fruktoza, niektóre aminokwasy, np. seryna, treonina oraz niektóre hormony, np. estradiol.
karbonylowa r . . ^J C ketonowa >c—0 < aldehydowa L —COH	Cukry: ketopentozy (rybuloza), ketoheksozy (fruktoza) oraz niektóre hormony, np. progesteron i witaminy, np. akseroftol (witamina A). Cukry: aldopentozy (ryboza, deoksyryboza), aldoheksozy (glukoza).
karboksylowa p —C—OH	Kwasy organiczne: cytrynowy, jabłkowy, fumarowy oraz aminokwasy.
aminowa NH	Aminokwasy oraz składniki fosfolipidów, np. etanoloamina.
0 estrowa // R—C—0—R	Tłuszcze, fosfolipidy.
sulfhydrylowa R SH (tiolowa)	Aminokwas: cysteina oraz białka.
metylowa ^R	Występuje w wielu związkach organicznych.

Tab. 2.

Zadanie 55.

•S Podaj rodzaj wiązań chemicznych, do których zaklasyfikujesz wiązania glikozydowe, peptydowe i estrowe.

Zadanie 56.

s Czy rozkład wiązania estrowego w cząsteczce lipidów jest reakcją redukcji, utleniania, czy hydrolizy? Uzasadnij wybór.