29

Lilia złotogłów

Lilium martagon

Rodzina: liliowate - Liliaceae

OPIS

[Wieloletnia roślina cebulkowa o łodydze sięgającej 1,5 m wy-- 'ci. Liście są duże, owalne, stłoczone w środkowym od-: *.zu łodygi. W górnej części łodygi piękne, silnie pachnące, :_ze kwiaty o 6 pomarańczowo-różowo-czerwonych listkach : c iatu odgiętych do góry, przypominające kształtem turban. : _pek i pręciki znacznie wystające poza okwiat i z daleka wi-: :zne. Na jednej łodydze zwykle od 3 dol2 kwiatów.

KWITNIENIE

.    - lipiec. Ponieważ okwiat jest gładki i śliski, a kwiaty zwi-

na szypułkach, do zapylania zdolne są tylko nieliczne owa-. w tym motyle z rodziny zawisaków mające długą trąbkę : trafiące w locie zawisnąć nad kwiatem.

SIEDLISKO

--'7 liściaste, zręby, zarośla, skraje łąk śródleśnych, w górach :: piętro kosówki. Miejsca umiarkowanie wilgotne, zarówno :zko zacienione, jak i w pełni naświetlone, na glebach o róż-zawartości składników pokarmowych i odczynie od słabo -w aśnego do zasadowego.

WYSTĘPOWANIE

W całej Polsce, w dużym rozproszeniu. Jest gatunkiem euroazjatyckim, występującym raczej w cieplejszej części strefy umiarkowanej, od Portugalii po Azję Mniejszą na południu, po Polskę i Niemcy na północy.

ZAGROŻENIA

Największym zagrożeniem jest zrywanie lub przenoszenie roślin do ogródków przydomowych. Takie działania są o tyle pozbawione sensu, że lilia nic znosi przesadzania; w handlu dostępne są nasiona wielu form i odmian hodowlanych.

CIEKAWOSTKI

Kwiaty są smakołykiem poszukiwanym przez sarny; często można spotkać poobgryzane kwiatostany. Nazywana przez górali lelują, była częstym motywem w ornamentyce góralskiej. W symbolice chrześcijańskiej jest oznaką czystości i niewinności. Od niepamiętnych czasów symbolizuje też chwałę, królewskość i majestat.

33